بارداری و شیردهی فشار بالایی را بر روی بدن زنان تحمیل میکند که این فشارها روی سلامت استخوان ها نیز تأثیر میگذارد.
خبر خوب این است که بیشتر خانم ها در دوران بارداری و شیردهی دچار مشکلات استخوانی نمی شوند و اگر استخوان های آنها در این مواقع آسیب دیده باشد، اغلب اوقات مشکلات استخوانی آنها به راحتی قابل حل است.
با این وجود ، مراقبت از سلامت استخوان ها به ویژه در دوران بارداری و شیردهی موضوع مهمی است که در این مطلب، کیدمام تمام نکات مهم در این زمینه را بررسی کرده است.
بارداری و سلامت استخوان
در دوران بارداری، جنین در رحم مادر به مقادیر زیادی کلسیم برای رشد اسکلت خود نیاز دارد. این نیاز به ویژه در سه ماهه آخر بارداری بسیار حیاتی است.
اگر مادر کلسیم کافی از رژیم غذایی دریافت نکند، جنین او نیاز خود را از استخوان مادر را تامین میکند.
با اینکه بیشتر زنان، عادت به دریافت کلسیم کافی ندارند اما خوشبختانه محققان دریافته اند در دوران بارداری، از چندین راه به محافظت از ذخایر کلسیم زنان کمک می شود.
بدن زنان در دوره بارداری بسیار بهتر از وقتی که باردار نیستند، کلسیم را جذب می کند.
این امر به ویژه در نیمه آخر بارداری یعنی دورانی که جنین به سرعت در حال رشد است و بیشترین نیاز کلسیم را دارد، کاملا به کمک مادر و جنین می آید.
همچنین در بارداری بدن زنان استروژن بیشتری تولید می کند. هورمون استروژن مسئولیت حفاظت از سلامت استخوان ها بر عهده دارد.
هر توده استخوانی از دست رفته در دوران بارداری به طور معمول در طی چند ماه اولیه پس از زایمان (یا چند ماه پس از قطع شیردهی) ترمیم می شود.
در بسیاری موارد زنانی که در دوران بارداری یا شیردهی دچار ریزش استخوان می شوند، استخوان تضعیف شده آنها بعد از زایمان یا بعد از قطع شیردهی بهبود می یابد.
اما درمورد مادران نوجوان مشخص نیست که آیا می توانند سلامت استخوان از دست رفته را بازیابی کنند یا خیر.
بارداری در نوجوانی و سلامت استخوان ها
مادران نوجوان به طور ویژه در معرض خطر ریزش استخوان در دوران بارداری و پوکی استخوان بعد از بارداری قرار دارند و موضوع سلامت استخوان ها در ایشان باید به طور ویژه تری مراقبت گردد.
چرا که بر خلاف زنان مسن تر بدن آنها هنوز بخش اعظمی از توده استخوانی خود را تکمیل نکرده است.
رقابت جنین با مادر نوجوان بر سر دریافت کلسیم بسیار زیاد است و خطر عدم توانایی مادر برای دستیابی به تراکم استخوانی بهینه را به دنبال دارد.
نوجوانان باردار برای به حداقل رساندن هرگونه ریزش استخوانی، باید به طور ویژه مراقب دریافت کلسیم کافی در دوران بارداری و شیردهی به جهت سلامت استخوان های خود باشند.
شیردهی و سلامت استخوان ها
مطالعات نشان میدهد که زنان معمولاً در طی دوران شیردهی 3 تا 5 درصد از وزن استخوانی خود را از دست می دهند.
این ریزش استخوان ها به دلیل نیاز روزافزون کودک به کلسیم و همچنین کاهش تولید هورمون استروژن در بدن پس از زایمان ، ایجاد میشود.
خبر خوب این است که همانند دوران بارداری، توده استخوانی از دست رفته در دوران شیردهی نیز معمولاً در طی چند ماه پس از قطع شیردهی، ترمیم میشود.
پوکی استخوان در بارداری و شیردهی
در بعضی موارد نادر، زنان در بارداری یا شیردهی دچار پوکی استخوان می شوند.
پوکی استخوان بیماری بسیار جدی است که باعث تضعیف توده استخوانی و افزایش خطر شکستگی می شود. و سلامت استخوان ها را با خطر مواجه می کند.
پوکی استخوان اغلب به عنوان بیماری خاموش شناخته می شود زیرا این بیماری بدون علائم بوده و فرد مبتلا تا زمانی که استخوان ها کاملا ضعیف و آسیب پذیر نشود متوجه آن نمیشود.
علائم دیگر پوکی استخوان درد استخوانی، آسیب پذیری و شکستن استخوان ها و ضعف عضلانی میباشد.
پیشنهاد میشود بخوانید: قبل از بچه دار شدن باید بدانید
عوامل ابتلا به پوکی استخوان
1- جنسیت
خطر ابتلا به پوکی استخوان در زنان به دلیل تغییراتی که در یائسگی رخ می دهد، بیشتر است.
2- سن ؛ تاثیرگذار بر سلامت استخوان ها
هر چه سن شما بالاتر میرود استخوان های شما نازک تر و ضعیف تر می شوند.
3- اندازه بدن
زنان کوچک و باریک اندام دارای ریسک بیشتری در پوکی و سلامت استخوان ها هستند.
4- ژنتیک و نژاد
پوکی استخوان میتواند ارثی باشد و همچنین در مردمان سفید پوست و آسیایی بیشتر دیده میشود.
5- هورمونهای جنسی
سطح پایین استروژن در زنان به ویژه در یائسگی و کاهش سطح تستوسترون در مردان می تواند پوکی استخوان را به وجود آورد.
6- بی اشتهایی عصبی
این بیماری ناشی از وسواس فکری و ترس غیرمنطقی از افزایش وزن، خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد.
7- کمبود کلسیم و ویتامین د (D)
رژیم غذایی کم کلسیم و عدم دریافت میزان کافی از ویتامین د شما را مستعد از بین رفتن سلامت استخوان می کند.
تغذیه سالم در دوران بارداری موضوع بسیار مهمی است که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.
8- مصرف دارو از عوامل تهدید سلامت استخوان ها
استفاده طولانی مدت از برخی داروهای خاص مانند گلوکوکورتیکوئیدها و برخی از داروهای ضد تشنج منجر به از دست دادن تراکم استخوان و شکستگی میشود.
9- سبک زندگی اشتباه
سبک زندگی غیرفعال یا استراحت طولانی مدت باعث تضعیف استخوان ها می شود.
10- استعمال سیگار و دخانیات
سیگار کشیدن برای سلامت استخوان ها، قلب و ریه ها مضر است.
11- مصرف مشروبات الکلی
مصرف زیاد الکل خطر ریزش استخوان و شکستگی استخوان ها را افزایش می دهد.
نکاتی برای حفظ سلامت استخوان ها به ویژه در دوران بارداری و شیردهی
* مصرف کلسیم
اگرچه دریافت این ماده معدنی در طول زندگی شما مهم است، اما تقاضای بدن شما برای مصرف کلسیم در دوران بارداری و شیردهی بیشتر است. زیرا هم شما و هم فرزندتان به آن احتیاج دارید.
آکادمی علوم آمریکا توصیه می کند زنانی که در دوران بارداری یا شیردهی هستند، روزانه 1000 میلی گرم کلسیم مصرف کنند.
البته برای نوجوانان باردار، میزان مصرف توصیه شده 1300 میلی گرم است.
منابع غنی کلسیم عبارتند از:
1- محصولات لبنی کم چرب مانند شیر، ماست، پنیر و بستنی.
2- سبزیجات تیره مانند کلم بروکلی، کلم سبز و…
3- ماهی ساردین و ماهی قزل آلا با استخوان.
4- توفو، بادام و مشتقات ذرت.
5- غذاهای غنی شده با کلسیم، مانند آب پرتقال، غلات و نان.
علاوه بر این پزشک شما احتمالاً مکملهای ویتامین و مواد معدنی را برای مصرف در دوران بارداری و شیردهی تجویز می کند تا از دریافت مقدار کافی از این ماده معدنی مهم و در نتیجه سلامت استخوان های شما اطمینان حاصل شود.
* ورزش
مانند ماهیچه ها، استخوان ها نیز با ورزش تقویت میشوند.
ورزش منظم به ویژه ورزش هایی مانند پیاده روی، بالا رفتن از پله ها، ورزش های هوازی و تمرینات مقاومتی مانند وزنه زنی، سلامت استخوان ها را افزایش و آنها را قوی تر میکنند.
همچنین ورزش در دوران بارداری باعث:
- کاهش سردرد، کاهش تورم پاها و کاهش یبوست و نفخ گردد.
- پیشگیری یا درمان دیابت حاملگی (دیابتی که در بارداری شروع می شود).
- افزایش انرژی و بهبود روحیه
- تقویت قدرت و استقامت عضلات.
- خواب بهتر
- حفظ تناسب اندام پس از زایمان
البته بهتر است قبل از شروع یا از سرگیری برنامه ورزشی در بارداری و پس از آن، با پزشک خود صحبت کنید.
* سبک زندگی سالم
سیگار و مشروبات الکلی برای سلامت استخوان ها، قلب، کبد و ریه های شما مضر است.
اگر سیگار می کشید حتما با پزشک خود مشورت کنید. او می تواند راهکارهای مختلفی را برای ترک سیگار به شما پیشنهاد دهد.
حتما بخوانید: معرفی بهترین رژیم های غذایی
سلامت استخوان ها در دوران بارداری و شیردهی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
با رعایت نکات این مطلب کیدمام، سلامتی را برای خود و فرزندتان به ارمغان بیاورید.