دیابت حاملگی یا بارداری به معنی قند خون بالایی است که در دوران بارداری ایجاد می شود و معمولاً پس از زایمان از بین می رود.
دیابت حاملگی ممکن است در هر مرحله از بارداری اتفاق بیفتد ، اما در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم بارداری شایع تر است.
دیابت بارداری زمانی اتفاق میافتد که بدن شما قادر به تولید انسولین کافی (هورمونی که به کنترل میزان قند خون کمک می کند) نباشد.
دیابت حاملگی می تواند برای شما و نوزادتان مشکلاتی را ایجاد کند. اما در صورت تشخیص به موقع و مدیریت صحیح ، خطرات آن تا حد مطلوبی کاهش میابد.
در این مطلب کیدمام به موضوع دیابت بارداری یا دیابت حاملگی پرداخته و راه های پیشگیری و درمان آن بررسی می شود.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به دیابت حاملگی هستند؟
هر زنی ممکن است به دیابت بارداری مبتلا شود ، اما در صورت برخورداری از شرایط زیر احتمال بروز دیابت حاملگی در شما بیشتر است:
- در صورتی که شاخص توده بدنی شما (BMI) بالای 30 باشد (از یک محاسبه گر آنلاین برای بدست آوردن BMI خود استفاده کنید)
- در صورتیکه قبلا سابقه تولد نوزادی با وزن بالای 4.5 کیلوگرم را داشته اید.
- درصورتیکه در بارداری قبلی تان دیابت بارداری را تجربه کرده باشید.
- در صورتیکه یکی از والدین یا خواهران و برادران شما به دیابت مبتلا باشند.
همچنین ناگفته نماند مردمان جنوب آسیا ، آفریقا و خاورمیانه در معرض خطر بیشتری از دیابت قرار دارند.
اگر هر کدام از این موارد در مورد شما صدق می کند ، تست غربالگری دیابت حاملگی به شما پیشنهاد میشود.
علائم دیابت حاملگی
دیابت حاملگی معمولاً علامت خاصی ندارد و در اکثر موارد تنها زمانی تشخیص داده میشود که سطح قند خون شما در تست غربالگری دیابت بارداری مورد آزمایش قرار گیرد.
هنگامی که سطح قند خون شما بیش از حد افزایش پیدا کند، ممکن است علائم زیر در شما به وجود آیند:
- تشنگی و عطش بیش از حد
- تکرر ادرار بیش از حد معمول
- خشکی دهان
- خستگی مزمن
برخی از این علائم در دوران بارداری شایع است و لزوماً نشانه دیابت نیست. در صورت بروز این علائم بهتر است به پزشک زنان خود مراجعه کنید.
دیابت بارداری چه عوارضی دارد؟
اکثر زنان مبتلا به دیابت حاملگی ، بارداری کاملا طبیعی با نوزادان سالم دارند.
با این حال، دیابت حاملگی می تواند مشکلاتی از قبیل:
وزن بیش از حد کودک در هنگام تولد : که برای شما احتمالا یک زایمان سخت یا سزارین را به دنبال خواهد داشت.
افزایش مایع آمنیوتیک (مایعی که جنین را احاطه میکند) در رحم : که می تواند باعث زایمان زودرس یا زایمان سخت شود.
زایمان زودرس : زایمان قبل از هفته 37 بارداری
پره اکلامپسی : پر فشاری خون مزمن در بارداری که در صورت عدم درمان خطرات متعددی از جمله سکته مغزی، زایمان زودرس و مرگ جنین را دنبال دارد.
قند خون پایین و زردی نوزاد : که ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان داشته باشد.
مرگ نوزاد (مرده زایی) : که البته این مورد نادر میباشد.
دیابت حاملگی همچنین خطر ابتلا به دیابت نوع ب در آینده را افزایش میدهد.
بیشتر بخوانید: روش تعیین جنسیت جنین : بررسی همه روش های علمی ، غیر علمی و خرافی
آزمایش غربالگری دیابت حاملگی
در اولین جلسه قبل از زایمان حدود هفته 8 تا 12 بارداری، ماما یا پزشک از شما سوالاتی را برای تعیین اینکه شما در معرض خطر دیابت حاملگی قرار دارید، میپرسد.
اگر یک یا چند عامل خطر برای دیابت حاملگی دارا باشید، باید تست غربالگری دیابت را انجام دهید.
آزمایش غربالگری که تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) نیز نامیده می شود حدود 2 ساعت طول می کشد.
ابتدا یک آزمایش خون در حالت ناشتا از شما گرفته میشود که شما باید از 8 تا 10 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید و سپس به شما یک نوشیدنی حاوی گلوکز داده می شود.
2 ساعت بعد نوشیدن محلول گلوکز، نمونه خون دیگری از شما گرفته می شود تا مشخص شود که بدن شما چگونه با گلوکز برخورد کرده است و براساس نتایج آزمایش، دیابت بارداری شما تشخیص داده میشود.
OGTT زمانی انجام می شود که بین هفته 24 تا 28 بارداری باشید.
اگر قبلاً دیابت حاملگی را تجربه کرده اید آزمایش OGTT زودتر از این موعد به شما پیشنهاد می شود.
درمان دیابت حاملگی
اگر به دیابت حاملگی مبتلا هستید، با کنترل میزان قند خون احتمال بروز عوارض آن کاهش می یابد.
به شما یک کیت تست قند خون داده می شود تا بتوانید تأثیرات درمانی را تحت نظر بگیرید.
با تغییر رژیم غذایی و ورزش روزانه، میزان قند خون کاهش مییابد.
ورزش در بارداری کمک شایانی به سلامتی شما به ویژه در خصوص درمان دیابت حاملگی می کند.
شما باید از خوردن غذاهایی ممنوعه در دوران بارداری نیز اجتناب کنید.
با این حال ، اگر این راهکارها قند خون شما را به اندازه کافی کاهش ندهد، شما نیاز به مصرف قرص یا تزریق انسولین دارید.
اگر مبتلا به دیابت حاملگی هستید، بهتر است قبل از 41 هفته زایمان کنید.
اگر درد زایمان تا هفته 41 آغاز نشود القای زایمان یا سزارین ممکن است توصیه شود.
زایمان زودرس در صورت نگرانی پزشک راجع به سلامتی شما یا نوزادتان و یا درصورتیکه قند خون شما به خوبی کنترل نشده باشد، توصیه میشود.
عوارض درازمدت دیابت بارداری
دیابت حاملگی معمولاً بعد از زایمان از بین می رود.
اما زنانی که این بیماری را تجربه کرده اند در معرض خطر ابتلا به دیابت دوباره در بارداری های بعدی و همچنین دیابت نوع ب به صورت مادام العمر هستند.
برخی تحقیقات حاکی از آن است مادرانی که در بارداری دچار دیابت شده اند احتمالاً نوزادانشان نیز در آینده به دیابت یا چاقی مبتلا خواهند شد.
برای بررسی وضعیت دیابت خود 6 تا 13 هفته پس از زایمان دوباره باید آزمایش خون را انجام دهید و در صورت نتیجه طبیعی هر سال یک بار باید آزمایش خود را تکرار کنید.
حتی اگر حالتان خوب است و هیچگونه مشکلی ندارید آزمایشات خود را انجام دهید، چرا که بسیاری از مبتلایان به دیابت هیچگونه علائمی ندارند.
در صورت بروز علائم قند خون بالا، مانند افزایش عطش، تکرر ادرار و خشکی دهان به پزشک مراجعه کنید و منتظر آزمایش بعدی خود نباشید.
حتما بخوانید: درد فک در دوره بارداری ؛ علائم ، دلایل و درمان
در این مطلب کیدمام آموختیم که برای کاهش خطر ابتلا به دیابت، حفظ وزن استاندارد، رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم بسیار در پیشگیری و یا رفع دیابت حاملگی موثر است.
یادتان باشد اگر قبلاً دیابت حاملگی داشته اید و قصد بارداری مجدد دارید، حتماً آنرا با پزشک خود در میان بگذارید.
همچنین اگر مبتلا به دیابت هستید و قصد بارداری دارید، برای کنترل وضعیت خود قبل از بارداری به یک کلینیک تخصصی دیابت مراجعه کنید.