تکنولوژی و رسانه ، آموزش را برای کودکان آسان و مفرح نموده است. اما استفاده نادرست از آنها میتواند با مضراتی همراه باشد. سوالی که سالهاست والدین از خود می پرسند این است که بالاخره تلویزیون برای کودک خوب است یا بد؟
کودک روزانه چه میزان از وقت خود را باید پای تلویزیون بگذراد؟ چه نوع برنامه های تلویزیونی برای کودکان مناسب تر است؟
در این مطلب کیدمام تاثیرات مثبت و منفی تلویزیون و همچنین نقش والدین در استفاده مناسب کودکان از تلویزیون را بررسی میکنیم.
تاثیرات مثبت تلویزیون برای کودک
تلویزیون اساسا بد نیست. تحقیقات نشان داده که در صورت استفاده درست ، تلویزیون میتواند تاثیر خوبی بر بهبود رفتارها و عادات کودکان داشته باشد.
در ادامه راه های بیشتری که تلویزیون میتواند برای کودکان مفید واقع شود را بررسی میکنیم:
-
محتوای آموزشی
کانال هایی در تلویزیون وجود دارند که بطور اختصاصی برای مخاطبانشان و از جمله کودکان محتوای درسی و آموزشی تولید و پخش میکنند و موضوعات آموزشی همچون هنری و فنی ، علمی ، تاریخی ، جغرافیا و… را پوشش میدهند.
-
سرگرمی تلویزیون برای کودک
صدا و تصاویر رنگی بر روی صفحه تلویزیون توجه کودکان را به خود جلب کرده و از فیلم گرفته تا کارتون برنامه بسیار زیادی وجود دارد که میتواند کودک را سرگرم و مشغول نگه دارد.
با اینحال توجه داشته که محتوای برنامه ها مناسب سن و سطح فهم آنها باشد.
-
آشنایی با ورزش های گوناگون
کودکتان را تشویق کنید که با شما برنامه های متنوع ورزشی مانند فوتبال ، تنیس ، بسکتبال و … را تماشا کند. به آنها نحوه بازی ، قوانین و حقایق جالب ورزش ها را توضیح دهید و اگر کودک شما به هر کدام از این ورزش ها علاقه ای نشان داد او را تشویق به انجام آن ورزش کنید.
-
آشنایی با فرهنگ های مختلف
تلویزیون میتواند به کودک شما کمک کند که با کشورها و فرهنگ های دنیا آشنا شود.
با انتخاب درست برنامه های تلویزیونی کودک شما میتواند درباره مردم مختلف دنیا ، آداب و رسوم و سبک زندگی آنها بیاموزد.
-
تلویزیون میتواند برای کودک الهام بخش باشد
برنامه های تلویزیونی مخصوص کودک و نوجوان نه تنها جنبه آموزشی دارند بلکه میتوانند برای کودکان ایجاد انگیزه کنند و الهام بخش باشند.
برنامه های آموزشی تلویزیون ، کودک را ترغیب به امتحان کردن کارهای جدید میکند.
برای مثال یک برنامه درباره خلق آثار هنری میتواند کودکان را ترغیب به انجام فعالیت های هنری از جمله نقاشی ، سفال گری و … کند و یا یک مستند درباره یک دانشمند مشهور یا یک چهره موفق میتواند برای کودکان ایجاد انگیزه کند که در زندگی تلاش بیشتری کنند و اهداف بزرگتری را برای خود تعیین کنند.
حتما بخوانید: در بهترین مهدکودک ها چه چیزی می آموزند
تاثیرات منفی تلویزیون برای کودک
همچنین تلویزیون برای کودک مضراتی نیز دارد. متاسفانه گاهی – اگر والدین به آن توجهی نداشته باشند –تاثیرات منفی تلویزیون میتواند از مزایای آن بیشتر باشد.
در این بخش به تاثیرات منفی تلویزیون بر روی کودکان میپردازیم؛
1. فعالیت بدنی را در کودکان کاهش میدهد
وابستگی زیاد کودکان به تلویزیون میتواند میزان فعالیت فیزیکی و بدنی آنها را در طول روز کاهش دهد. مخصوصا گاهی اوقات که کودک در روز هیچ کاری غیر از تماشای تلویزیون انجام نمیدهد.
کمبود فعالیت بدنی روزانه و مدت زمان زیاد تماشای تلویزیون میتواند موجب بروز مشکلات بینایی و چاقی در کودکان شود.
2. مانع از رشد اجتماعی میشود
بچه هایی که مدت زمانی زیادی را به تماشای تلویزیون میگذرانند دیگر وقتی برای بازی و فعالیت های اجتماعی ندارند.
کمبود یا عدم وجود تعامل با همسن و سالان میتواند در توسعه و رشد اجتماعی آنها اثر منفی بگذارد.
تلویزیون تمام زمانی که آنها میتوانند در حلقه اجتماعی خود با دوستان بگذرانند را می بلعد. و این میتواند دانش و فهم آنها از تعاملات و رفتار های اجتماعی را کاهش دهد.
3. روند توسعه و تکامل مغز را مختل میکند
برنامه های تلویزیونی میتوانند آموزنده باشند اما زیاده روی در تماشای آنها تاثیر منفی در روند تکامل مغز کودک شما دارد.
بر اساس مطالعات انجام شده، چند سال اول زندگی نقش به سزایی در تکامل مغز کودک دارد.
تحقیقات نشان داده تماشای بیش از حد تلویزیون میتواند توانایی های شناختی مرتبط با حافظه کوتاه مدت ، توانایی خواندن ، مهارت های ریاضی و مهارت های زبانی کودک را مختل کند.
مطالعه دیگری توسط دانشگاه جان هاپکینز نیز نشان داده کودکان نوپایی که بیش از دو ساعت در روز را صرف تماشای تلویزیون میکنند ، میتوانند دارای مشکلات رفتاری باشند.
4. نمایش محتوای نامناسب تلویزیون برای کودک
شما نمیتوانید همیشه روی تماشای تلویزیون کودک خود کنترل داشته باشید و او میتواند چیزهایی در تلویزیون مشاهده کند که مناسب سنش نیست.
خشونتی که در غالب مثبت در یک فیلم ابر قهرمانی نمایش داده میشود میتواند برای کودکان این ذهنیت را ایجاد کند که خشونت امری مثبت است.
این ذهنیت ، در رفتار و اعمال کودکان نیز اثرگذار بوده و کودکان را ترغیب به خشونت و رفتار تهاجمی میکند و برای رشد اجتماعی آنها بسیار زیان بخش خواهد بود.
در بعضی کودکان این رفتار ممکن است بلافاصله و در بعضی دیگر بعد از گذشت سالها نمایان شود.
5. به کودکان چهره بدی از دنیا را نشان میدهد
تلویزیون ممکن است موجب ” سندروم دنیای خشن ” در کودکان و نوجوانان شود.
فیلم ها و برنامه های دیگر تلویزیونی ممکن است حقایق را تحریف کرده و صحنه های بیش از حد خشونت باری را بیافرینند که برای کودکان وحشتناک است و این هجم از نمایش خشونت و اسلحه در تلویزیون میتواند برای کودک این موضوع را به باوری قوی تبدیل کند که دنیا ، مکان امنی برای آنها نیست.
6. مصرف گرایی اثر منفی تلویزیون برای کودک
یکی از مضرات دیگر تلویزیون برای کودک مصرف گرایی میباشد. کودک در تلویزیون تبلیغات بسیاری را مشاهده میکند که به او برندها و محصولاتی را معرفی میکند که به آنها نیازی ندارد.
تبلیغات کودکان را ترغیب به مصرف غذاها و نوشیدنی های ناسالم میکند. و کودکان باور میکنند که فست فود و نوشیدنی های گازدار خوب هستند.
البته این موضوع برای بزرگترها نیز صادق است و والدین نیز میتوانند قربانی مصرف گرایی شوند.
از سوی دیگر چنانچه کودکان اصرار بر خریدن چیزی که در تلویزیون دیده اند باشند والدین مجبورند که هزینه ای را صرف خرید محصولی کنند که فرزندشان آنرا میخواهد ولی احتیاجی به آن ندارد.
7. اثر تلویزیون بر چشم کودک
در حال حاضر دیگر بعید است مادر یا پدری از تاثیر تلویزیون و یا سایر ابزارهای دیجیتال بر بینایی کودک اطلاع نداشته باشند.
در صورتی که ساعات زیادی را کودک در نزدیکی تلویزیون بنشیند و فاصله مناسب را رعایت ننماید، به مرور بینایی کودک با مشکل مواجه می گردد.
فاصله های استاندارد چشم از تلویزیون با توجه به اندازه صفحه نمایش متغیر است که بر اساس پژوهش های صورت گرفته بدین شرح توصیه شده است:
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش ۲۲ اینچ : حداقل یک متر و حداکثر دو متر
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش ۲6 اینچ : حداقل یک متر و نیم و حداکثر دو متر و نیم
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 32 اینچ : حداقل دو متر و حداکثر سه متر
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 37 اینچ : حداقل دو متر و نیم و حداکثر سه متر و نیم
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 39 اینچ : حداقل سه متر و حداکثر چهار متر
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 42 اینچ : حداقل سه متر و نیم و حداکثر چهار متر و نیم
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 47 اینچ : حداقل چهار متر و حداکثر چهار متر و نیم
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 50 اینچ : حداقل چهار متر و حداکثر پنج متر
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 55 اینچ : حداقل چهار متر و نیم و حداکثر پنج متر و نیم
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 60 اینچ : حداقل پنج متر و حداکثر شش متر
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 65 اینچ : حداقل پنج متر و نیم و حداکثر شش متر و نیم
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 70 اینچ : حداقل شش متر و حداکثر هفت متر
فاصله مناسب تلویزیون هایی با ابعاد صفحه نمایش 72 اینچ به بالا: حداقل هفت متر و حداکثر نه متر
بیشتر بخوانید: راهکارهای توجه به محیط زیست از سوی کودک
والدین چه کارهایی میتوانند انجام دهند؟
اگر میخواهید کودکتان را از تاثیرات منفی تلویزیون محافظت کنید این نکات را رعایت کنید:
1. برنامه های مناسب تلویزیون را برای کودک انتخاب کنید
محتوی برنامه ها باید مناسب سن کودک باشد. برنامه هایی را که دارای مدت زمان کمتری هستند انتخاب کنید چرا که هر چه زمان برنامه ها بیشتر باشد شانس وابستگی کودکان به تلویزیون نیز افزایش میابد.
به آنها اجازه ندهید که تبلیغات را نگاه کنند چرا که کودکان به اصطلاح زودباور یا ساده لوح هستند و تبلیغات های رسانه ها معمولا بسیار فریبنده بوده و هدف آنها فروش محصول به مخاطبان اثر پذیر است.
خودتان با تماشای برنامه های آموزشی کودکتان را تشویق به تماشای این برنامه ها کنید.
2. مدت زمان تماشای تلویزیون را برای کودک محدود کنید
این قانون بسیار عالی را وضع کنید که در زمان صرف وعده های غذایی تماشای تلویزیون ممنوع است.
اگر در اتاق کودک تلویزیونی وجود دارد حتما آن را از اتاق خواب کودک حذف کنید.
تلویزیون ، پرستار یا مادربزرگی برای کودک شما نیست. زمانی که میخواهید کاری را بدون مزاحمت فرزندتان انجام دهید از تلویزیون به عنوان پرستار کودک استفاده نکنید.
در این صورت شما نمیتوانید روی محتوایی که او میبیند نظارت داشته باشید.
در زمان باز بودن مدارس ، قوانینی را برای استفاده از تلویزیون در روزهای عادی و آخر هفته ها وضع کنید و به آن پایبند باشید.
3. تماشای تلویزیون را به یک فعالیت خانوادگی و دورهمی تبدیل کنید
تماشا کردن تلویزیون در کنار سایر اعضای خانواده میزان کنترل شما را نسبت به کودک افزایش میدهد. از سوی دیگر در صورتی که برنامه ای نیاز به توضیح داشته باشد شما می توانید برای کودک توضیح لازم را ارائه دهید.
4. فعالیت بدنی را تشویق کنید
در بازی های بیرون از منزل کودکتان شرکت کنید. همچنین آنها را تشویق به شرکت در بازی و ورزش در مدرسه کنید.
تشویق کودکان به انجام بازی های فیزیکی و پرتحرک فرصت بیشتری برای تعامل و انتقال تجربیات لازم جهت رشد سالم را به فرزندتان می دهد.
حتی میتوانید اگر آنها به طور داوطلبانه برای بازی در بیرون از منزل از تماشای تلویزیون صرف نظر کردند، به آنها جایزه هم بدهید.
رسانه های جمعی به ویژه تلویزیون یک پدیده غیر قابل حذف و مهم در زندگی انسان ها و کودکان هستند.
در این مطلب کیدمام آموختیم که می توانیم با راهکارهای ارائه شده، فرهنگ مثبتی را در خصوص استفاده از تلویزیون برای کودک بنا کنیم.