شپش سر در کودکان ؛ بررسی علل و تمام راه های درمان خانگی و پزشکی

آلودگی به شپش سر در کودکان ممکن است یک مشکل جدی نباشد اما مطمئنا آزار دهنده و مسری است.

این انگلهای ریز مانند دانه کنجد به نظر می رسند ، روی پوست سر می مانند ، با مقدار کمی خون تغذیه می کنند و حدود 28 روز زنده می مانند.

در این دوره بزاق آنها باعث تحریک پوست سر و ایجاد خارش می شود که ممکن است منجر به عفونت پوستی شود.

والدین شپش سر را به نوعی خجالت آور می دانند و اغلب فکر می کنند که شپش سر در کودکان در نتیجه عدم رعایت بهداشت شخصی توسط آنها بوده که البته این طور نیست.

شپش سر صرف نظر از رعایت بهداشت مو می تواند برای هر کودکی پیش بیاید.

جلوگیری از شیوع شپش سر در کودک بهترین راه برای جلوگیری از آنها است.

در این مطلب، کیدمام در مورد علل بروز شپش سر در کودکان و درمان های خانگی موثر و سایر راهکارهایی که می توانند بیماری شپش سر کودک شما را تسکین دهند، مطالبی را ارئه می نماید.

 

دلایل آلودگی شپش سر در کودکان

در ایران هر ساله حدود 500 هزار تا یک میلیون کودک تحت تأثیر آلودگی به شپش قرار می گیرند.

برخی از دلایل برجسته آلودگی به شپش سر در کودکان عبارتند از:

 

* تماس با سر فرد آلوده

شایع ترین علت آلودگی به شپش سر در کودکان ، تماس سر با شخص یا کودکی است که آلوده به این بیماری است.

این نوع تماس در بین کودکانی که به مدرسه، مهد کودک و سایر محیط های جمعی می روند معمول است.

سهولت انتشار از طریق تماس سر باعث مسری شدن شپش سر می شود.

 

* به اشتراک گذاشتن لباس و سایر وسایل

به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند لباس، کلاه، لباس فرم ورزشی، شانه، حوله و … می تواند باعث گسترش شپش سر در کودکان شود.

 

* استفاده از فضاهای یکسان

یکی دیگر از دلایل گسترش شپش سر در کودکان اشتراک فضاهایی مانند تختخواب یا کاناپه با فرد آلوده است که می تواند احتمال آلودگی به شپش سر را افزایش دهد.

 

* پسران کمتر از دختران تحت تأثیر قرار می گیرند.

 

طبق مطالعات انجام شده، حیوانات خانگی مانند سگ، گربه و سایر حیوانات هیچ نقشی در شیوع شپش سر در بین کودکان ندارند.

 

بیشتر بخوانید: برفک در کودکان ؛ همه علل، علائم و راهکارهای درمانی

 

علائم وجود شپش سر در کودکان

شاخص اولیه برای آگاهی از شپش سر کودک خراش مداوم پوست سر است.

این موضوعی است که والدین، ​​سرپرست یا معلم می توانند به سرعت تشخیص دهند.

آلودگی به شپش سر، پشت گردن و پوست پشت گوش را نیز تحریک می کند.

در ادامه سایر علائم دیگر آلودگی به شپش سر کودکان بیان می گردد:

 

1- احساس حرکت و لغزش در مو

شپش رشد کرده که روی پوست سر حرکت می کند باعث احساس قلقلک در سر کودک شما می شود.

کودک همچنین ممکن است چیزی را که در مو می خزد، حس کند. این حرکت باعث خارش نیز می شود.

 

2- تحریک و مشکل در خواب

شپش ها در تاریکی کاملاً فعال هستند. بنابراین ، ممکن است پوست سر هنگام خواب خارش داشته باشد و کودک اغلب آن را ناخن بکشد.

 

3- زخم هایی که منجر به عفونت می شوند

خراش های مکرر می توانند به زخم های ناشی از گزش آسیب وارد کند.

زخم های ایجاد شده می توانند به باکتری های موجود در پوست آلوده شوند.

 

4- خراش ممکن است در پوست سر، گردن و پشت گوش دیده شود.

 

5- غدد لنفاوی گردن و پشت گوش ها ممکن است بزرگ شوند.

بیشتر کودکان ممکن است هیچ علائمی فراتر از خاراندن مکرر پوست سر نشان ندهند.

در صورت مشکوک بودن به وجود شپش سر ، پوست سر و موهای کودک را بررسی کنید.

 

کنترل آلودگی شپش سر در کودکان

موثرترین راه برای کنترل شپش سر در کودکان ، بررسی منظم سر کودک است.

این موضوع به شما کمک می کند تا لکه ها (تخم های شپش) و شپش ها را قبل از اینکه به طور قابل توجهی تکثیر شوند، تشخیص دهید.

برای بررسی و کنترل شپش سر در کودکان می توانید این مراحل ساده را دنبال کنید:

 

1- کودک خود را روی یک صندلی یا کاناپه راحت در یک اتاق با نور مناسب بنشانید.

2- یک شانه دندانه ریز برداشته و در حالی که موها را در قسمت های کوچک جدا می کنید، آن را از روی پوست سر عبور دهید.

3- به یاد داشته باشید شانه مرطوب راحتر از شانه زدن خشک است.

4- برای راحتی می توانید قبلتر از نرم کننده مو برای کودک استفاده کنید.

5- با دقت به دنبال شپش و تخم شپش باشید.

• تخم شپش در فاصله شش میلی متر از پوست سر به مو متصل می شود.
• تخمهای بیش از شش میلی متر از پوست سر یا مرده اند یا پوسته تخم خالی هستند.
• تخم شپش یا شپشک به شکل بیضی شکل است و به رنگ سفید یا زرد دیده می شود.
• معمولا تخم شپش به عنوان شوره سر یا گرد و غبار اشتباه گرفته می شود اما بر خلاف این دو مورد، نمی توان ذرت ها را از مو جدا کرد.
• تخم شپش محکم به ساقه مو متصل می شوند.
• شپش های تازه متولد شده یا شپش های بالغ دارای رنگ برنز مایل به سفید و یا مایل به خاکستری هستند.
• شپش های تازه متولد شده شبیه به شپش سر بزرگسال اما با بدن کوچکتر است.
• جهت تشخیص شپش نابالغ استفاده از ذره بین توصیه می شود.
• شما می بایست قسمت هایی از پوست سر را که موها متراکم است ، مانند بالای گوش و نزدیک گردن ، بررسی کنید.

 

اگر به آلودگی شپش سر کودک مشکوک هستید، درمان سریع ضروری است.

درمان به موقع می تواند از تکثیر شپش در پوست سر و مشکلاتی مانند خارش مداوم و زخم گزش در کودکان جلوگیری کند.

 

همچنین بخوانید: زونا در کودکان ؛ علل ، علائم و درمان های خانگی

 

درمان های خانگی شپش سر در کودکان

متخصصان گیاهان دارویی و متخصصان طب سنتی استفاده از داروهای خانگی ساده و موثر یا داروهای طبیعی را برای از بین بردن یا تسکین شپش سر توصیه می کنند.

بعد از مشورت با پزشک می توانید این موارد درمانی طبیعی را امتحان کنید.

 

1. شانه کردن موی خیس

این روش سنتی را می توان بدون هیچ گونه محصول ضد شپش امتحان کرد.

موهای کودک خود را به کمک اسپری خیس و مرطوب کنید و بگذارید 10 الی 15 دقیقه بماند.

سپس با استفاده از یک شانه دندان ریز موهای کودک را شانه بزنید. در ادامه شانه را با آب بشویید تا وجود شپش را بررسی کنید.

این روش بدون استعمال دارو و ارزان است. با این حال به زمان، تلاش و صبر نیاز دارد.

کودک شما مجبور است برای مدت طولانی با موهای خیس بنشیند.

شانه کردن موی خیس باید در روز اول و همچنین در روزهای 5 ، 9 و 13 تکرار شود.

معمولا شپش سر کودکان در مدت 17 روز بهبود می یابند.

 

2. از بین بردن شپش سر

روغن هایی مانند روغن زیتون یا روغن بادام را به سر فرزند خود بمالید و بگذارید چند دقیقه بماند.

سپس با استفاده از شانه های ضد شپش، موهای کودک خود را به صورت رفت و برگشت شانه کنید.

بعد از هر بار کشیدن شانه روی مو، شانه را زیر آب گرم بشویید.

پس از شانه زدن موها، سر کودک خود را با شامپو بشویید.

این روش را هر روز به مدت یک هفته دنبال کنید و روزانه سر کودک خود را شانه بزنید تا اطمینان حاصل کنید که شپشی باقی نماند.

برخی والدین ترجیح می دهند به جای پوست سر، روغن را روی شانه قرار دهند.

شما می توانید هر دو روش را امتحان کنید تا ببینید کدامیک برای کودک شما مفید است.

 

3. عصاره های گیاهی

استفاده از برخی عصاره های گیاهی برای مقابله با شپش سر کودک می تواند مفید باشد.

البته باید قبل از استفاده از عدم وجود حساسیت در کودک مطمئن شد.

برخی از عصاره های گیاهی و روغن هایی که می توانید امتحان کنید عبارتند از روغن درخت چای، اسطوخودوس، اوکالیپتوس و نعناع فلفلی است.

برای تهیه این عصاره های باید:

15 تا 20 قطره روغن را در 150 میلی لیتر آب مخلوط کنید.

این مخلوط را در یک بطری اسپری بریزید و موهای کودک خود را با آن خیس کنید.

مخلوط را به مدت 12 ساعت روی مو بگذارید.

موهای کودک خود را با یک شانه ضد شپش، شانه کنید و در نهایت سر را با یک شامپوی ملایم بشویید.

 

4. سرکه

سرکه محلول آبی اسید استیک است که می توانید برای از بین بردن شپش استفاده کنید.

همچنین شما می توانید از سرکه سیب ارگانیک استفاده کنید.

سرکه را به پوست سر بمالید و بگذارید 15 دقیقه بماند.

موها را با یک شامپوی معمولی بشویید.

برخی والدین پس از شستن موهای فرزند خود، آنها را روغن می زنند و سپس آن را با یک شانه ضد شپش سر شانه می کنند.

 

5. نمک و سرکه

محلول نمک و سرکه یک روش قدیمی برای از بین بردن شپش سر کودکان است.

قسمتهای مساوی نمک و سرکه گرم را مخلوط کرده ، مخلوط را به یک بطری اسپری منتقل کرده و روی سر کودک خود بپاشید.

سر را با مایع خیسانده و برای چند ساعت پوست سر را با کلاه حمام بپوشانید.

برای از بین بردن شپش موها را با شامپوی معمولی و شانه شستشو دهید.

این کار را هر سه روز یک بار تکرار کنید.

 

6. سیر

استفاده از سیر یکی دیگر از روشهای قدیمی برای از بین شپش سر است. برای استفاده از این درمان خانگی شما باید:

ده حبه سیر را با آبلیمو مخلوط کنید و آنها را به صورت خمیر درآورید.

این مخلوط را روی پوست سر کودک خود بمالید و آن را با کلاه حمام به مدت 20 الی30 دقیقه بپوشانید.

موهای کودک را با آب گرم بشویید و با شانه ضد شپش شانه کنید تا شپش ها و لکه های زنده یا مرده از بین برود.

 

7. آب پیاز

اعتقاد بر این است که آب پیاز یک درمان موثر برای رفع شپش سر است. برای استفاده از آن:

یک پیاز متوسط ​​بردارید و آن را رنده کنید تا آب آن درست شود.

این آب را با پنبه روی پوست سر کودک خود بمالید. آب را به مدت سه تا چهار ساعت به حال خود بگذارید.

در حالی که مو هنوز مرطوب است با شامپوی ملایم و شانه مو را بشویید.

این کار را هر روز متناوب تکرار کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.

 

8. روغن بادیان یا انیسون

استفاده از روغن انیسون در کودکان بدون عوارض جانبی، نتایج موثری را در برابر آلودگی به شپش سر نشان داده است.

روغن انیسون وقتی روی موها قرار می گیرد ، می تواند با مسدود کردن مجاری تنفسی حشره، شپش را خفه کند و منجر به کمبود اکسیژن و مرگ آن شود.

برخی از متخصصان درمان طبیعی پیشنهاد می کنند که موها را با روغن انیسون پوشانده و حداقل هشت ساعت بگذارید

 موها را با یک شامپوی ملایم بشویید.

این روند را سه تا چهار بار در هفته تکرار کنید.

 

9. روغن چریش

گیاه چریش دفع کننده طبیعی حشرات است.

شامپو و لوسیون های مبتنی بر روغن چریش در مقابل شپش سر اثربخشی نشان داده اند.

با این حال قبل از استفاده از روغن های گیاهی برای کودکان ، با یک متخصص گیاهان دارویی یا پزشک کودک مشورت کنید.

 

10. سشوار

دمیدن هوای گرم از سشوار به برخی کودکان کمک کرده تا از شپش سر راحت شوند.

با این حال اثر بخشی و ایمنی این روش کاملاً مشخص نیست.

هنگام استفاده از سشوار، این کار را در بیرون از خانه انجام دهید تا از افتادن شپش بر روی سطوحی که می تواند کودک یا شخص دیگری را دوباره آلوده کند ، جلوگیری کنید.

 

11. جوش شیرین

جوش شیرین معمولاً برای از بین بردن شپش سر استفاده می شود. برای استفاده از جوش شیرین:

بخشی از جوش شیرین را با نرم کننده مو مخلوط کنید.

این مخلوط را روی موهای فرزند خود بمالید و موها را به صورت مقاطعی با استفاده از شانه ضد شپش شانه کنید.

از یک دستمال نرم برای پاک کردن شانه و از بین بردن لکه ها، بچه شپش ها و شپش های بالغ استفاده کنید.

موها را با شامپوی ضد شپشک بشویید.

این روند را سه تا چهار بار در هفته تکرار کنید تا نتایج مطلوب را مشاهده کنید.

 

حتما بخوانید: کاهش اشتها و بدغذایی در کودکان : دلایل و راهکارها

 

درمان شپش سر در کودکان

در برخی موارد ، آلودگی شدید به شپش ممکن است منجر به مشکلاتی از جمله کم خونی و فقر آهن شود.

واکنش های آلرژیک به گزش و مدفوع شپش نیز ممکن است برای کودک اتفاق بیفتد.

 

الف) محصولات ضد شپش مو بدون نسخه

• چندین محصول ضد شپش مو مانند شامپوهای دارویی، کرم ها و لوسیون ها بدون نسخه پزشکی در دسترس هستند.
• این موارد را می توان برای کودکان برای از بین بردن شپش سر استفاده کرد.
• این محصولات حاوی مواد موثری مانند پرمترین، مالاتیون یا پیرترین هستند.
• این ترکیبات حشره کش بوده و در درصدهای مختلف وجود دارند.
• اگر درباره انتخاب محصول مناسب مطمئن نیستید، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
• از آنجا که این محصولات مبتنی بر مواد شیمیایی هستند ، ممکن است پوست سر کودک شما را تحریک کرده و خارش را تشدید کند. همچنین بوی آنها نیز می تواند کودک را آزار دهد.
• در هر صورت محتاط باشید و در مورد استفاده از این محصول با پزشک مشورت کنید.
• شما باید پس از بین رفتن یک مرتبه شپش سر مجدد از این محصولات استفاده نمایید.
• بدین معنی که باید حدود یک هفته پس از اولین درمان، مجدد استفاده کنید تا شپش هایی که از تخم های باقی مانده بیرون آمده اند را از بین ببرید.

گاهی ممکن است شپش در برابر استفاده موضعی از یک حشره کش خاص مقاوم شود.

در چنین مواردی ، کودک ممکن است به ترکیبی از حشره کش ها یا حشره کش در غلظت بالاتر احتیاج داشته باشد.

همیشه ایمنی محصولات را نسبت به سن کودک خود بررسی کنید.

 

ب) درمان ضد شپش سر با نسخه پزشک

این داروهای شپش سر تأیید شده اند و به عنوان داروهای تجویزی برای درمان شپش در دسترس هستند:

 

• بنزیل الکل

مطابق دستورالعمل یک لوسیون 5٪ بنزیل الکل، یک درمان موثر برای از بین بردن شپش سر محسوب می شود.

این ترکیب تخمهای شپش را از بین نمی برد. بنابراین ، هفت روز پس از اولین درمان ، برای از بین بردن شپش هایی که تازه از تخم خارج شده اند ، به درمان دوم نیاز است.

 

• لوسیون ایورمکتین

لوسیون موضعی 0.5٪ ایورمکتین در بیشتر موارد بدون نیاز به شستشوی موثر است.

در صورت راهنمایی پزشک ممکن است نیاز به درمان مجدد باشد.

 

• لوسیون مالاتیون

لوسیون مالاتیون در غلظت 5/0 درصد در صورت استفاده طبق دستور ، ایمن و موثر است.

این لوسیون باعث از بین رفتن شپش و همچنین تخم آن می شود.

در صورت مشاهده شپش زنده هفت تا نه روز پس از اولیه درمان، درمان مجدد معمولاً لازم است.

مالاتیون می تواند پوست را تحریک کند و این ترکیب قابل اشتعال است. بنابراین لوسیون باید روی موهای خیس زده شود.

پس از استفاده از مالاتیون از سشوار بر روی موهای کودک خود استفاده نکنید.

کودک همچنین باید از سایر منابع تولید گرما دور باشد.

 

• اسپینوساد

استفاده موضعی از اسپینوساد با غلظت 0.9٪ در از بین بردن شپش های زنده و همچنین تخم های جدا نشده مفید است.

این محصول معمولاً نیاز به شانه کشیدن ندارد.

 

پزشک کودک ممکن است درمان مجدد را فقط در مواردی که شپش زنده هفت روز پس از اولین درمان مشاهده گردد، تجویز نماید.

پزشک ممکن است شامپوی لیندان را به عنوان خط دوم درمان در نظر بگیرد.

 

شایعترین علل عدم موفقیت در درمان شپش سر عبارتند از:

1. عدم پایبندی به درمان
2. تماس مداوم با افراد آلوده
3. مقاومت در برابر درمان موضعی

 

پیشگیری از شپش سر در کودکان

روش خاصی برای پیشگیری از آلودگی شپش سر در کودکان وجود ندارد.

این اقدامات احتیاطی می تواند احتمال گسترش را تا حدی زیادی کاهش دهد:

1. از کودکان بخواهید از نشستن خیلی نزدیک نسبت به کودکان دیگر خودداری کنند تا از تماس سر به سر جلوگیری شود.
2. به آنها بگویید وسایل شخصی خود مانند شانه، کلاه، تل سر و سایر لباس ها خود را با دیگران به اشتراک نگذارند.
3. اگر یکی از اعضای خانواده یا خواهر و برادر کودک به شپش سر آلوده شده اند، وسایل شخصی آنها را جداگانه نگه دارید.
4. وسایلی مانند کلاه، ملحفه، روکش بالش، برس یا شانه را که نزدیک شخص آلوده بوده است، بشویید. بهترین شیوه شستشو، شستشوی به وسیله ماشین لباسشویی و با استفاده از آب گرم (54 درجه سانتیگراد) به مدت حداقل پنج دقیقه است.
5. اگر ماشین لباسشویی شما از ویژگی خشک کردن حرارتی برخوردار است، برای خشک کردن لباس های شسته شده از یک چرخه خشک کردن با حرارت بالا استفاده کنید.
6. تمام وسایل غیر قابل شستشو مانند اسباب بازی ها وغیره را در یک کیسه پلاستیکی دربسته جمع کنید و آنها را حداقل به مدت دو تا سه هفته دور نگه دارید.
7. جاروبرقی کف و مبلمان جهت جذب شپش های افتاده توصیه می شود.
8. مواردی مانند شانه، برس، تل و غیره را در آب گرم خیس کنید.
9. شپش سر مسری است ، بنابراین برای جلوگیری از آلودگی مجدد، همه اعضای را در خانه بررسی و درمان کنید.

 

در این مطلب کیدمام تمامی راه های درمانی سنتی و مدرن رفع شپش سر کودکان بررسی شد.

به یاد داشته باشید مراقبت های سریع و منظم می تواند به کاهش یا ریشه کن کردن آلودگی شپش سر کودک کمک کند.