بطور کلی گزش و نیش زدن پشه در نوزادان و حتی بزرگسالان باعث ایجاد خارش شده و معمولا دردناک است.
اما اکثر گزش ها جدی نیستند و طی چند ساعت یا چند روز بهتر می شوند.
با این حال گاهی اوقات ممکن است نیش پشه و گزش آن آلوده باشد و باعث واکنش های آلرژیک و بیماری های در نوزادان شوند.
به عنوان مثال دانگ یا تب استخوان شکن یک بیماری ویروسی است که از طریق گزش و نیش پشه گسترش می یابد.
برای جلوگیری از این موضوع شما باید با علائم گزش پشه روی نوزادان و راه های جلوگیری از نیش زدن پشه ها در کودکان آشنا شوید.
در این مطلب کیدمام تمام اطلاعات لازم در مورد گزش و نیش زدن پشه ها در نوزادان و نحوه تشخیص آنها و مراحل محافظت از کودک در برابر نیش پشه ها به شما ارائه خواهد شد. تا انتها با ما همراه باشید؛
علائم گزش پشه در نوزادان چیست؟
نوزادی که توسط پشه گزیده می شود معمولاً علائم زیر را دارد:
- برجستگی های قرمز و متورم که اغلب به صورت خوشه ای دیده می شوند.
- کودک این ورم ها را زیاد می خاراند و معمولا کودک در هنگام خارش ناراحت به نظر می رسد.
- اغلب کودک هنگام مالیدن یک برجستگی متورم و خارش دار، گریه می کند.
- به وجود آمدن یک قسمت بزرگ قرمز رنگ با ورم در مرکز آن از نشانه های نیش پشه است.
- ایجاد برجستگی قرمز روی پوست در حالی که اطراف آن متورم و قرمز شده است.
- در صورت نیش زدن پشه روی صورت وجود تورم و قرمز شدن روی پوست صورت مشاهده می شود.
- یک زخم بزرگ روی پوست که برای چند روز باقی می ماند. این موضوع بیشتر زمانی اتفاق می افتد که بدن کودک واکنش آلرژیک به نیش پشه نشان دهد.
علائم نیش و گزش پشه ها بیشتر در فصول تولید مثل پشه مانند باران های موسمی و مرطوب (فصل بهار و تابستان) یا بلافاصله بعد از آن ظاهر می شوند.
اگر پشه نوزاد شما را نیش زد اولین کاری که باید انجام دهید کاهش تحریک پوست کودک است.
درمان های خانگی نیش زدن پشه در نوزادان
برای تسکین درد و خارش ناشی از نیش پشه بر روی نوزادان می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1- کیسه یا یک مکعب یخ را روی قسمت آسیب دیده قرار دهید.
گزش پشه باعث ناراحتی و حساسیت پوست شده و باعث احساس داغ شدن در ناحیه گزش شود درنتیجه کیسه یخ می تواند به شما برای کاهش این گرما و ناراحتی کمک کند.
برای جلوگیری از یخ زدن دست نوزاد، بیش از یک مکعب یخ استفاده نکنید و هنگام استفاده مجدد کمی به آن استراحت دهید.
2- ناحیه آسیب دیده ناشی از نیش پشه را در معرض هوای آزاد قرار دهید.
گرما و جمع شدن خون بیشتر در ناحیه نیش پشه می تواند گزش پشه در نوزادان را تحریک کرده و خارش بیشتری ایجاد کند.
3- در صورت گزش و نیش پشه می توانید از لوسیون کالامین استفاده کنید که برای درمان اولیه ایمن است.
اثر خنک کننده لوسیون باعث آرام شدن التهاب پوست تحریک شده می شود و درنتیجه نوزاد کمتر تمایل به خارش موضع گزیده شده دارد.
قبل از استفاده ابتدا پوست را با صابون ضد باکتری مناسب نوزاد بشویید سپس پوست کودک را خشک کنید و در نهایت به موضع گزش پشه لوسیون بزنید.
به یاد داشته باشید برای نوزادان فقط از لوسیون خالص کالامین و بدون مواد افزودنی یا لوسیون کالامین مخصوص نوزاد استفاده کنید.
4- استفاده از لوسیون های معمولی مخصوص نوزاد
اگرچه لوسیون های معمولی برای درمان گزش و نیش پشه ساخته نشده اند اما ترکیبات موجود در آن به تسکین پوست تحریک شده کمک می کند و خارش را به حداقل می رساند.
همچنین لوسیون های مخصوص کودک در هنگام گزش پشه روی صورت نوزاد که لطیف ترین ناحیه پوست است نیز یک درمان ایمن است.
5- پوشیدن دستکش های پشمی یا زمستانی
دستکش های پشمی علاوه بر اینکه دست های نوزاد را گرم نگه می دارد، از سوی دیگر باعث جلوگیری از خاراندن محل گزش نیش پشه توسط نوزاد می شود.
لازم به تذکر است در صورتی که نیش یا گزش پشه روی یا کف دست نوزاد ایجاد شده است، حتما از پوشیدن دستکش توسط کودک خودداری کنید.
استفاده از عسل، سس سیر (آب سیر) یا اسانس وانیل بر روی نیش و جای گزش پشه در نوزادان نیز ممکن است محل گزش را تسکین دهد.
با این حال هیچ مدرک علمی مبنی بر تاثیر موارد فوق و یا چگونگی تأثیر آنها بر روی پوست نوزاد وجود ندارد.
نیش پشه همچنین مشکلاتی غیر از ایجاد جای زخم و ورم یا قرمزی پوست ایجاد میکند.
بنابراین اولین قدم سعی در جلوگیری از گزش و نیش پشه در نوزادان است.
بیشتر بخوانید: کلاه گهواره در نوزادان ؛ علائم، دلایل و درمان
چگونه می توان از گزش یا نیش پشه در نوزادان جلوگیری کرد؟
محافظت از نوزاد در برابر نیش پشه ها موضوعی کاملاً آسان است.
در ادامه، کیدمام چند روش برای جلوگیری از گزش پشه در نوزادان را پیشنهاد کرده است:
1- ایجاد مانع فیزیکی در برابر پشه ها، اولین گزینه برای جلوگیری از گزش پشه ها در نوزادان است.
اگر در منطقه ای آلوده به پشه زندگی می کنید، کارشناسان توصیه می کنند که زیر پشه بند بخوابید.
برای تخت نوزاد خود نیز می توانید یک پشه بند تهیه کنید.
همچنین می توانید در هنگام چرت زدن کودک و خواب شبانه او از تور نیز استفاده کنید. البته پشه بند برای نوزادان گزینه ایمن تری هستند.
2- پنجره های اتاق نوزاد و سایر پنجره های خانه را با توری محافظت کنید.
نصب توری پنجره به ویژه در مناطق گرمتر که نیاز به باز نگه داشتن پنجره ها است، گزینه ای عالی است.
3- از تجمع آب در اطراف خانه جلوگیری کنید، زیرا پشه ها به ویژه در فصل های بارندگی در این مکان ها تولید مثل می کنند.
همچنین آب انباشته شده در وسایل ذخیره آب مثل منبع و… را تخلیه کنید. مخازن آب را کاملاً بسته نگه دارید تا از ورود پشه ها جلوگیری شود.
4- از لوسیون های ضد پشه برای نوزاد با ماده فعال دیت (DEET) استفاده کنید که برای نوزادان بالای دو ماه بی خطر است.
از لوسیون با حداکثر غلظت DEET 50٪ استفاده کنید. از استفاده مواد دافع پشه با پایه بخار ساز خودداری کنید زیرا ممکن است بر تنفس نوزاد تأثیر بگذارد.
5- هرگز از قرص های ضد حشرات و اسپری های ضد پشه استفاده نکنید زیرا آنها دارای مواد شیمیایی مضر برای ریه های نوزادان هستند.
می توانید از مواد طبیعی دافع پشه مانند روغن اوکالیپتوس استفاده کنید که البته از این مواد برای نوزادان و کودکان زیر سه سال نباید استفاده شوند.
6- در صورتی که قصد دارید در فضای باز و بیرون از منزل بروید و پشه در فضا وجود دارد، نوزاد خود را جهت جلوگیری از نیش و گزش پشه ها با لباس مناسب بپوشانید.
برخی تحقیقات نشان می دهد که پشه ها بیشتر به رنگهای تیره مانند سیاه، قرمز و آبی جذب می شوند.
رنگ های طیف روشن مانند سبز و زرد از جذابیت کمتری برای جذب پشه برخوردار هستند و سفید کمترین جذابیت را دارد.
پوشش کامل بدن نوزاد (آستین و شلوار و دستکش های نرم و نخی) برای کودک، آنها را از نیش و گزش پشه ها محافظت می نماید.
گاهی ممکن است حتی لباس ها نتوانند مانع از گزش پشه ها شوند. بنابراین بهتر است قبل از بیرون رفتن از خانه داروها و قلم های ضد پشه را روی پوست های که در معرض نیش و گزش پشه ها قرار دارند، بمالید.
بیشتر بخوانید: خطرات پنهان و بالقوه خانه برای نوزاد
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. بنابراین کیدمام جلوگیری از گزش و نیش پشه در نوزادان را نسبت به اقدامات بعدی توصیه می کند زیرا در صورت عدم اقدام به موقع، گزش پشه در نوزادان ممکن است منجر به برخی از عوارض سلامتی شود.
عوارض نیش پشه در نوزادان چیست؟
مشکلات زیر در اثر مستقیم گزش پشه در نوزادان به وجود می آیند:
1- انتقال بیماری از پشه به نوزاد
یک پشه می تواند بیماری های مختلفی مانند مالاریا، دانگ، تب زرد و غیره را به انسان منتقل کند.
درمان بیشتر این بیماری ها دشوار است و ممکن است عواقب جدی برای انسان داشته باشد.
2- واکنش های آلرژیک به بزاق پشه که در هنگام گزش به بدن نوزاد تزریق می شود.
ورم های ناشی از گزش پشه یک واکنش خفیف است. با این حال ، برخی از نوزادان ممکن است واکنشهای ایمنی شدیدی مانند سندرم اسکیتر که یک واکنش آلرژیک نادر به نیش پشه است، از خود نشان دهند.
در این حالت قسمت آسیب دیده ممکن است متورم شده و تا چند روز در چنین وضعیتی باقی بماند.
3- ایجاد عفونت های بالقوه در نوزاد
خاراندن بیش از حد نیش پشه می تواند ورم ها را پاره کرده و باکتری یا سایر عوامل بیماری زا را وارد زخم کند.
عفونت های ناشی از گزش پشه ها مانند زرد زخم یا ایمپتیگو (عفونت باکتریایی موضعی پوست) ، سلولیت یا آماس بافت همبند (عفونت باکتریایی لایه های عمیق تر پوست) و لنفانژیت یا آماس رگ های لنفی (باکتری وارد غده لنفاوی می شود) اگرچه شایع نیست اما می تواند به دلیل نیش پشه در نوزادان رخ دهد.
تشخیص به موقع عوارض گزش پشه می تواند به شما کمک کند تا سریعاً نوزاد را تحت مراقبت های پزشکی قرار دهید.
بیشتر بخوانید: بیماری دست، پا و دهان یا HFMD در نوزادان و کودکان ؛ علل، علائم و درمان های خانگی
چه موقع برای گزش و نیش پشه در نوزادان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر بعد از نیش پشه علائم زیر را در نوزاد مشاهده کردید، کودک را سریعا نزد پزشک ببرید:
- تورم شدید برای بیش از یک روز در بخشی از بدن بدلیل نیش پشه
- قرمزی شدید قسمت بزرگی از پوست اطراف گزش پشه
- تاول زدن (تشکیل برجستگی های پر از مایع) پوست نوزاد
- خونریزی و تخلیه مایع از محل متورم ناشی از نیش پشه
- خروج چرک (مایع مایل به زرد از ورم ناشی از گزش پشه) از بدن
- در صورت گزش دور چشم و ایجاد ورم در اطراف چشم یا پلک نوزاد
- پیداش تورم در عضلات گردن کودک
- مشکل در تغذیه، بی حالی و تب در نوزاد
آیا درمانی برای گزش و نیش پشه در نوزادان وجود دارد؟
بله ، و البته راه های درمانی آن بسته به گزش پشه در نوزادان متفاوت است. در اینجا گزینه های مختلف درمانی را بررسی میکنیم:
1- دارو
از داروهای خاصی برای درمان بیماری های منتقله از پشه مانند مالاریا، دانگ (تب استخوان شکن) و … استفاده می شود.
این داروهای بسته به نوع بیماری تجویز می شوند و فقط پزشک می تواند در مورد دوز دارو نظر تخصصی دهد.
2- آنتی هیستامین و ضد آلرژی ها
اگر کودک شما حساسیت شدید به نیش پشه را نشان می دهد، پزشک ممکن است یک داروی خوراکی آنتی هیستامین برای او تجویز کند.
داروهای دیگر برای مقابله با آلرژی ناشی از گزش پشه در نوزادان شامل پمادهای موضعی استروئیدی که خارش را تسکین می دهد نیز تجویز می شوند.
نیش پشه بندرت نیاز به مراقبت پزشکی دارد مگر اینکه منجر به مشکلات شدید در نوزادان شود.
جلوگیری از گزش پشه روش بهتری برای ایمن نگه داشتن کودک است.
سوالات متداول در خصوص گزش و نیش پشه در نوزادان
-
آیا همه پشه ها نیش می زنند؟
بطور خلاصه خیر.
فقط پشه های ماده نیش می زنند زیرا به مواد مغذی موجود در خون انسان یا حیوان برای تشکیل تخم در بدن خود نیاز دارند.
بوی بدن و گرما باعث جذب پشه های ماده می شود.
پشه ماده ممکن است قبل از یافتن رگ خونی کوچکی که از آن خون را تغذیه کند، حدود 20 بار نیش بزنند.
این موضوع توضیح می دهد که چرا حتی یک پشه می تواند چندین جای گزش ایجاد کند.
-
جای نیش و گزش پشه چه مدت باقی می ماند؟
بیشتر گزش های پشه ممکن است به مدت تقریباً سه تا چهار روز باقی باشند و خارش داشته باشد.
به طور کلی پس از گزش نیز صورتی یا قرمز شدن پوست حداکثر سه تا چهار روز طول می کشد.
با این حال ، تورم می تواند تا هفت روز طول بکشد.
-
چگونه تورم ناشی از نیش یا گزش پشه ها را در نوزادان کاهش دهیم؟
اگر واکنش پس از نیش پشه موضعی و مربوط به یک نقطه است، منطقه آسیب دیده را تمیز کرده و برای کاهش تورم یخ بمالید.
اگر تورم در عرض چند ساعت یا یک روز فروکش نکرد پیشنهاد می گردد که با یک پزشک مشورت کنید.
حتما بخوانید: اوق زدن نوزاد ؛ دلایل و راه های پیشگیری
گزش پشه می تواند پوست نوزادان را تحریک کند و گاهی اوقات باعث ایجاد عوارض در کودکان شود.
همانطور که در این مطلب کیدمام نیز بیان شد، بهترین راه برای جلوگیری از این عوارض پیشگیری از گزش و نیش زدن پشه در نوزادان است.
هوشیار بودن در برابر هرگونه گزش پشه و انجام معالجه به موقع برای ایمن نگه داشتن نوزاد ضروری است.
پس اقدامات احتیاطی را هنگامی که نوزاد ممکن است توسط پشه ها گزیده شود چه در خانه یا بیرون از خانه انجام دهید و نسبت به این موضوع هوشیار باشید.