دوست کودک پنج ساله شما به شما شکایت می کند که دخترتان، او را به سختی گاز گرفته است. این اولین شکایتی نیست که شما از گاز گرفتن کودک خود دریافت میکنید زیرا معلم او نیز قبلاً در مورد این عادت به شما هشدار داده بود.
گاز گرفتن یکی از بدترین راه های ابراز احساسات در کودک است. این رفتار و اختلال باعث صدمه جسمی به فرد مقابل شده و منجر به وضعیتی ناخوشایند برای والدین می شود.
اما چرا کودکان گاز میگیرند و والدین چگونه باید نسبت به آن واکنش نشان دهند؟
کیدمام دلایل این رفتار را برای شما توضیح میدهد و به شما کمک می کند این عادت را در فرزند خود متوقف کنید.
چرا کودکان گاز میگیرند؟
در این بخش دلایل احتمالی گاز گرفتن کودکان را بررسی میکنیم؛
1- اضطراب یا هیجان
وقتی کودک خردسال تحت فشار محیطی قرار می گیرد، دچار دشواری تفکر و استیصال میشود که این ممکن است باعث رفتار گاز گرفتن در آنها شود.
به عنوان مثال هنگامی که کودک بخشی از یک گروه بزرگ بازی است، شلوغی جمع و هیاهوی زیاد ممکن است باعث اضطراب و هیجان کودک شده و احتمال آن می رود که در برخورد های هیجانی و با کوچکترین تنش او کودک دیگری را که در کنار او نشسته است گاز بگیرد.
2- خشم از دلایل گاز گرفتن کودک
وقتی کودک احساس کند که اوضاع تحت کنترل او نیست، ممکن است برای ابراز خشم خود گاز بگیرد.
به عنوان مثال اگر خواهر یا برادر کودک، اسباب بازی او را بردارد و آنرا پس ندهد، کودک او را گاز میگیرد.
اگر کودک چندین بار با گاز گرفتن، چیزی که میخواهد را بدست آورد، این رفتار برای او تبدیل به عادت میشود.
3- سلطه و قدرت
کودک خردسال ممکن است خواهر و برادر بزرگتر یا کودکان دیگر در یک گروه را به عنوان نمایش قدرت خود گاز بگیرد و با این کار برتری و تسلط خود را به رخ دیگران بکشد.
4- استرس باعث گاز گرفتن کودک می شود
گاز گرفتن کودک ممکن است واکنشی در برابر استرس باشد. استرس می تواند نتیجه درد و پریشانی عاطفی باشد.
به عنوان مثال وقتی کودک از والدین جدا شده و به شخص دیگری سپرده می شود، کودک به دلیل استرس ممکن است در مقابل درخواست و یا برخورد با او، فرد مراقب را گاز بگیرد.
5- گاز گرفتن آزمایشی
برای کودکان خردسال ممکن است گاز گرفتن، روشی برای آزمایش واکنش دیگران باشد.
گاز گرفتن آزمایشی برای کشف علت و معلول، در کودکان زیر سه سال جزئی از رشد معمولی کودک در نظر گرفته میشود.
حتما بخوانید: با بی ادبی فرزند چه کنیم؟
آیا گاز گرفتن کودکان میتواند نمایانگر مشکلات اساسی تری باشد؟
گاهی اوقات در شرایطی خاص، گاز گرفتن کودک به دلیل مشکلات جدی و اساسی می باشد که در این مواقع می بایست شما نیز به طور خاص پیگیر رفع آن باشید.
اوتیسم
گاز گرفتن مکرر می تواند نشانه اولیه اختلال اوتیسم باشد. اما نگران نباشید علائم مختلفی از اوتیسم وجود دارد و این رفتار به تنهایی نشانگر این بیماری نیست.
برای اطمینان بیشتر رفتار او خود را توسط یک روانشناس کودک بررسی کنید.
اختلالات روانی و بیش فعالی
در بیشتر موارد کودکان شخص دیگری را گاز میگیرند اما برخی از کودکان هم هستند که خود را گاز میگیرند.
لازم به توضیخ است که گاز گرفتن انگشتان برای یک زمان کوتاه اشکالی ندارد و معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست.
اما اگر خود گزیدگی به خصوص گاز گرفتنهای مکرر ناخن ها و انگشتان شدید باشد و باعث ایجاد زخم شود، نشان دهنده اختلالاتی مانند کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) در کودک است.
گاز گرفتن کودک راهی برای دریافت عفونت ها
عفونت و بیماری ها میتوانند به دلیل گاز گرفتگی مکرر توسط کودک به خود انتقال یابند.
اگر کودک به اندازه کافی و بصورت عمیق گاز بگیرد تا در تماس با خون فرد مقابل قرار بگیرد، خطر ابتلا عوامل بیماری زا به دلیل تماس خون و بزاق دهان افزایش میابد.
در مواجهه با گاز گرفتن کودک چه اقداماتی انجام دهیم؟
1- کودکان را از یکدیگر جدا کنید.
حتی اگر اولین باری باشد که فرزند شما گاز میگیرد بین دو کودک فاصله ایجاد کنید و نباید اجازه دهید که بین آنها درگیری و گاز گرفتن بیشتر اتفاق بیافتد.
2- برای کودک توضیح دهید که گاز گرفتن کار خوبی نیست
به چشمان کودک نگاه کنید و مودبانه و درعین حال محکم بگویید کار اشتباهی انجام داده است و همچنین می توانید به زخم کودک قربانی اشاره کنید و بگویید که به او صدمه زده است.
هنگامی که احساس کردید کودک اشتباه خود را متوجه شده است، توجه خود را به کودک قربانی تغییر دهید.
3- کتک زدن کودک یا فریاد و فحاشی باعث ناراحتی و استرس بیشتر خواهد شد.
به یاد داشته باشید کودک گزنده به اندازه کودک قربانی، مضطرب است و فریادهای شما اضطراب آنها را افزایش میدهد.
4- مراقب کودک قربانی باشید
عذرخواهی خود را از کودک قربانی و والدینش درمورد اقدام گاز گرفتن فرزندتان بیان کنید.
اگر این کار در مقابل شما اتفاق افتاده است ، پس بچه ها را از هم جدا کرده و کودک قربانی را آرام کنید.
از کلمات تسکین دهنده استفاده کرده و کودک را در آغوش بگیرید و نوازش دهید.
زخم را بررسی کرده و آن را با آب و صابون تمیز کنید. اگر زخم او منجر به خونریزی شده است، از کمک های اولیه استفاده کنید و در صورت لزوم او را به پزشک ببرید.
5- دلیل گاز گرفتن را از کودک را بپرسید
کودک را نترسانید و به جای آن سوالاتی را جهت دریافت اطلاعات دقیق در مورد دلایل و انگیزه های کودک از گاز گرفتن بپرسید.
از جملات کوتاه استفاده کنید و سوالات را یکی یکی بپرسید.
6- به کودکتان زیاد توجه نکنید
اگر پس از گاز گرفتن، بیش از حد به کودکتان انتقاد کنید و خیلی به این موضوع توجه نشان دهید، او حس میکند در صورت گاز گرفتن دیگران مورد توجه قرار میگیرد. در نتیجه تشویق میشود که دوباره این کار را انجام دهد.
بنابراین پس از کمی انتقاد، کودکتان را نادیده گرفته و توجه خود را به کودک قربانی معطوف کنید.
کودک شما وقتی بفهمد پس از گاز گرفتن دیگران، همه به او بی توجهی میکنند احساس گناه کرده و دیگر این کار را انجام نمیدهد.
7- از فرزندتان دفاع نکنید
برخی والدین شکایات دیگران درباره کودکشان را به عنوان انتقادی از فرزند پروری خود می پندارند و بلافاصله بدون بررسی موضوع به دفاع از رفتار فرزند می پردازند.
به یاد داشته باشید که اگر فرزندتان کار اشتباهی انجام میدهد شما والدین بدی نمی شوید چرا که شما این را به فرزندتان نیاموخته اید.
بنابراین عذرخواهی کرده و خطای فرزند خود را بدون آنکه وارد بحث شوید قبول کنید.
هرگز سعی نکنید از فرزند خود دفاع کنید. به آنها اطمینان دهید که گاز گرفتن را غیرقابل قبول می دانید و سعی در حل مشکل دارید.
چگونه گاز گرفتن را در کودک متوقف کنیم؟
1- به کودک بیاموزید که گاز گرفتن کار بدی است
برای او توضیح دهید که گاز گرفتن رفتاری غیرقابل قبول است و باعث می شود آنها دوستان کمتری داشته باشند. همچنین این رفتار باعث تنبیه از سوی معلمان او خواهد شد.
2- در هر شرایطی از گاز گرفتن کودک جلوگیری کنید
اگر کودک شما بیش از سه سال دارد، در مورد هر نوع گاز گرفتنی به او تذکر دهید. حتی در مورد گاز گرفتن انگشتان خود یا خواهر یا برادر به صورت شوخی یا بازی واکنش نشان دهید.
در صورتی کودک، خواهر و برادر خود را گاز میگیرد و شما اهمیتی نمیدهید ولی از طرفی در صورت گاز گرفتن همکلاسی اش، کودک را مورد توبیخ و تنبیه قرار میدهید، آنگاه موجب سردرگمی او خواهید شد.
پس در واکنش ها و تذکرات خود، منسجم باشید.
3- شرایط را رصد کنید
همواره کودکتان را با دقت رصد کنید تا بدانید چه محرک هایی باعث رفتار گاز گرفتن در او میشود.
به عنوان مثال کودک شما ممکن است زمانی که کودک دیگری اسباب بازی اش را برمیدارد یا زمانی که اوضاع بازی آشفته و نامنظم میشود تمایل به این کار داشته باشد.
شناخت دقیق شرایطی که کودک تحت آنها به گاز گرفتن تحریک میشود، به شما کمک میکند که اوضاع را کنترل کنید.
4- کودکتان را آرام کنید
اگر طغیان احساسات، دلیل گاز گرفتن کودک است پس به کودک وقت و فضا بدهید تا آرام شود.
کودک را به یک اتاق ساکت تر ببرید و از او بخواهید که مدتی را با شما ساکت بنشیند. این به کودک کمک می کند تا به اندازه کافی آرام شود تا صبورانه به شما گوش کند.
5- راهکاری را برای مواقع ناراحتی و عصبانیت فراهم کنید
برای پیشگیری از گاز گرفتن و تحریک شدن کودک، به فرزند خود بگویید که دفعه بعد که او احساس استیصال، عصبانیت یا ناراحتی کند باید فورا به نزد شما بیاید و اگر در مدرسه یا مهد کودک است، باید به معلم یا مربی خود مراجعه کند.
6- گروه های بازی را کوچک نگه دارید
گروه های بازیی را برای کودکتان انتخاب کنید که تعداد کودکان دیگر در آنها کم باشد زیرا احتمال اینکه کودک در این گروه ها مضطرب و هیجان زده شود کمتر است.
7- تشویق رفتار های مثبت
سرانجام ، وقتی که متوجه شدید کودک از خود رفتار های مثبت نشان داده و از گاز گرفتن خودداری میکند از او قدردانی کنید تا رفتار او برای همیشه دوام داشته باشد.
بیشتر بخوانید: اوریون در کودکان : دلایل، علائم و درمان های خانگی
گاز گرفتن کودک از اختلالات شایع در این دوران است. با کمک راهکارهای این مطلب کیدمام، می توانید در یک بازه زمانی، به رفع این مشکل بپردازید.