استرس در واقع واکنش و پاسخ بدن شما نسبت به تغییرات است. استرس شیردهی نیز یک پاسخ طبیعی بدن شما نسبت به ورود فرزند دلبندتان در زندگی شما است.
بطور کلی دو نوع استرس وجود دارد: استرس خوب و استرس بد.
استرس خوب یا فشار روانی مثبت، در واقع خوب و سالم است. اما استرس بد یا پریشانی، استرس منفی است که احتمالاً هنگام شنیدن کلمه استرس به آن فکر می کنید.
این نوع استرس مضر می باشد و باعث ایجاد بیماری خواهد شد. حتی می تواند بر توانایی شما در شیردهی موفقیت آمیز تأثیر بگذارد.
استرس روزمره
استرس در زندگی روزمره ما همیشه وجود دارد. نمی توان مانع از بوجود آمدن آن شد و زمانی که انتظار داریم، می تواند به سراغ ما بیاید.
استرس، ترس و اضطراب می تواند در بسیاری از موقعیت ها و مسائل ایجاد شود و برای همه افراد متفاوت است.
ممکن است یک موقعیت برای یک خانم بسیار استرس زا باشد، اما برای سایرین اینگونه نباشد و فقط بعضی از افراد با استرس به گونه ای بهتر مقابله می کنند.
می توانید با اندیشیدن در مورد چیزهایی که ممکن است باعث استرس شود، برای استرس روزمره آمادگی داشته باشید و یاد بگیرید که چگونه از روش های مقابله ای استفاده کنید تا بتوانید از پس آن برآید.
وقتی می دانید که قرار است با چه چیزی مواجه شوید، برای شما دیگر به مشکل بزرگ تبدیل نخواهد شد و به راحتی می توانید از تحت تاثیر قرار گرفتن به وسیله آن (به خصوص در کارهای روزمره ای چون شیردهی و…) جلوگیری کنید.
استرس و شیردهی
استرس به چند طریق می تواند بر شیردهی تاثیر بگذارد. استرس زیاد در مادران شیرده می تواند به ایجاد مشکل در انعکاس آزاد کردن شیر مادر شود و منجر به کاهش شیر مادر شود.
استرس زیاد در زندگی روزمره نیز با شیر گرفتن زودرس کودک همراه خواهد شد.
جنبه مثبت قضیه را که بخواهیم در نظر بگیریم، شیردهی ممکن است به کاهش استرس شما کمک کند.
هورمون هایی که بدن شما هنگام شیر دادن از بدن شما آزاد می شود، می تواند باعث ایجاد آرامش و احساس عشق و محبت شود.
تغذیه مکرر با شیر مادر ممکن است به شما در مقابله با استرس روزمره کمک کند.
علل استرس در مادران شیرده
اگر قبل از تولد فرزندتان با برخی از دلایل شایع استرس در مادران جدید آشنا شوید، در صورت بروز استرس آمادگی بیشتری برای مقابله با آن خواهید داشت.
در اینجا مواردی را بیان خواهیم کرد که ممکن است میزان استرس مادر در زمان شیردهی را افزایش دهد.
درد
بلافاصله بعد از تولد کودک شما ممکن است به علت زایمان احساس درد شدیدی داشته باشید.
سپس، پس از شروع شیردهی سایر مشکلات مانند درد نوک سینه ها و تراکم خون در پستان ها می تواند ناراحتی بیشتری را در شما ایجاد کند.
درد کشیدن به تنهایی یک استرس برای بدن شما محسوب می شود، بنابراین اگر پزشک شما داروی ضد درد را تجویز می کند، باید آن را مصرف کنید (تا زمانی که پزشک بداند که شما شیر می دهید).
تسکین درد باعث آرامش و کاهش استرس خواهد شد. در نتیجه شما راحت تر می توانید نوزاد خود را با شیر خود تغذیه کنید و بدن شما می تواند به جای درد، روی تولید و آزادسازی شیر تمرکز داشته باشد.
تجربه زایمان دشوار
هنگامی که شما تصمیم می گیرید که زایمان طبیعی و بدون داروها داشته باشید، اما با یک زایمان دشوار و یا به طور غیر منتظره ای با سزارین به پایان می رسد، ممکن است باعث استرس، گناه و ناامیدی شود.
به هر حال، اگر بهترین برنامه ها را در نظر گرفته اید، اما باید بدانید که این احتمال وجود دارد که زایمان شما ممکن است به شکلی که پیش بینی کرده اید پیش نرود، ولی حداقل می توانید برای مواجه شدن با چنین مشکلی آماده شوید.
نگرانی های مربوط به حریم خصوصی
اگر خجالتی هستید یا از قرار دادن سینه خود در معرض دید دیگران خجالت می کشید، ممکن است زمانی که تصمیم دارید کودک خود را با شیر خود تغذیه کنید، دچار استرس شوید.
ممکن است نگران افرادی که به دیدن شما می آیند و یا بیرون آوردن نوزاد در ملاء عام باشید.
بنابراین وقتی خارج از خانه هستید، نگرانید که ممکن است تغذیه کودک دیر شود و یا جای خصوصی برای تغذیه کودک پیدا نکنید. این ترس ها در ابتدا بیشتر هستند، اما با گذشت زمان، به احتمال زیاد احساس راحتی بیشتری خواهید داشت زیرا یاد می گیرید با احتیاط بیشتری به کودک خود شیر دهید.
عدم اعتماد به نفس نسبت به شیر خود
ممکن است به دلیل سایز سینه، رژیم غذایی، برنامه کاری خود و یا دلایل دیگر، نگران توانایی شیردهی خود باشید.
در مورد نگرانی های خود با پزشک خود، یکی از اعضای خانواده یا دوستانی که به تجربه شیردهی دارند، صحبت کنید.
آنها میتوانند در پاسخ به سوالات شما و برطرف کردن استرس شما نسبت به این شرایط به شما کمک کنند.
همچنین ممکن است به شما کمک کنند تا احساس بهتر و اطمینان بیشتری در کاهش استرس شیردهی خود داشته باشید.
مشکلات تغذیه با شیر مادر
مشکلات زود هنگام شیردهی مانند داشتن مشکل در گرفتن نوک پستان توسط نوزاد و دردناک بودن نوک سینه های شما می تواند ناامید کننده و استرس زا باشد.
برای جلوگیری از استرس های غیر ضروری، قبل از تولد نوزاد تا حدی که می توانید درباره تغذیه با شیر مادر اطلاعات کسب کنید.
در مورد نحوه وادار کردن نوزاد برای گرفتن نوک سینه خود اطلاعات بیشتری کسب کنید.
احساس خستگی
مراقبت از یک نوزاد بسیار طاقت فرسا و خسته کننده است و به مراقبت شبانه روزی نیاز دارد. 24 ساعت در شبانه روز، هفت روز در هفته.
علاوه بر این مسئولیت های دیگر زندگی نیز به عهده شما است. به راحتی خسته و درمانده خواهید شد.
برای مقابله با خستگی، سعی کنید وقتی کودک شما در حال خواب است شما نیز بخوابید، مدتی کارهای خانه و سایر مسئولیت ها را کنار بگذارید و از اینکه از همسر و یا یکی از اعضای خانواده خود درخواست کمک کنید، ترس و واهمه نداشته باشید.
کاهش خستگی شما بطور قایل ملاحظه ای استرس شیردهی شما را کاهش میدهد.
تغییرات در بدن و استرس شیردهی
بدن و هورمونهای شما در دوران بارداری، زایمان و شیردهی دچار تغییرات زیادی خواهد شد.
ممکن است شما نگران اضافه وزن یا تغییر در سایز سینه هایتان باشید. اما، این تغییرات به یکباره اتفاق نیفتاده اند.
این تغییرات به مرور زمان و در طول 9 ماه در حالی که بدن شما کودک در حال رشد خود را حمل می کرد، اتفاق افتاده است. بنابراین، صبور باشید و مدتی به خود و بدن خود فرصت دهید تا بهبود یابد و به حالت قبل برگردد.
نگرانی نسبت به کم بودن شیر خود
برخی از ترس های اصلی مادران شیرده این است که آیا آنها به اندازه کافی شیر تولید نکنند، و چگونه اطمینان حاصل کنند که کودکشان به اندازه کافی شیر خورده و سیر شده است.
اگرچه این نگرانی ها مطمئناً قابل درک هستند، اما اغلب آنها غیر ضروری هستند و صرفا باعث استرس و تاثیر بر شیردهی شما می گردد.
اکثر مادران شیرده صرف نظر از رژیم غذایی و وضعیت آنها، شیر مغذی تولید می کنند، بنابراین احتمال اینکه شیر شما نیز مغذی باشد زیاد است.
به محض اینکه کودک شما به طور صحیح نوک پستان شما را بگیرد و شروع به تغذیه از شیر شما کند، به احتمال زیاد شما می توانید یک منبع کامل و سالم از شیر مادر تولید کنید.
خلق و خوی فرزند شما
برخی از نوزادان بی دردسر هستند. آنها به خوبی غذا می خورند و مابین وعده های غذایی خود می خوابند.
اما بعضی از نوزادان طبیعی چالش برانگیز دارند. اگر فرزند شما به ندرت می خوابد یا زیاد گریه می کند، شما را در شرایطی سخت و استرس زا قرار می دهد، به خصوص اگر کمک و پشتیبانی نداشته باشید.
در صورت امکان، از دیگران درخواست کمک کنید. به خاطر داشته باشید که مرحله نوزادی دوام ندارد. کودک با بزرگتر شدن، باید بیشتر بخوابد و کمتر گریه کند.
اطمینان از اینکه این رفتارها موقتی است بروی کاهش استرس و درنتیجه شیردهی شما کاملا تاثیر مثبت دارد.
مشکلات در روابط و خانواده
اگر شریک زندگی تان با شیر دادن به کودک موافق نیست، اما فکر می کنید تغذیه با شیر خودتان برای کودک شما بهترین انتخاب است، کمی استرس به شما وارد خواهد کرد.
سعی کنید نگرانی ها و ترس های شریک زندگی خود را تصدیق کنید، بنابراین می توانید هر زمان که کودک شما به دنیا آمد، با یکدیگر بر سر موضوعاتی به توافق برسید.
آوردن کودک جدید به خانه نیز روال زندگی همسر و سایر فرزندان شما را تغییر خواهد داد و هر تغییر در صورت عدم شناخت و منترل احتمال افزایش استرس و تاثیر بر شیردهی را با خود به همراه دارد.
شما ممکن است استرس زیادی داشته باشید زیرا تمام تلاش خود را برای کمک به همه اعضای خانواده در تنظیم برنامه های خود خواهید کرد.
جدایی و طلاق نیز عامل استرس زای دیگری برای یک مادر جدید است.
نگرانی های مالی
پول نه فقط برای مادران جدید، بلکه برای بسیاری از افراد، یک عامل بزرگ استرس زا محسوب می شود.
اما اگر در زمان زایمان از محل کار خود مرخصی بگیرید یا تصمیم بگیرید که مادر خانه دار باشید، تاثیر قابل توجهی بر درآمد خانواده شما خواهد گذاشت.
علاوه بر این، باید هزینه پوشک و سایر لوازم کودک را نیز به بودجه خود اضافه کنید.
اگرچه حالت ایده آل این است که قبل از بارداری، منابع مالی خود را برنامه ریزی کنید، اما همیشه هم بر طبق انتظار شما پیش نخواهد رفت.
بنابراین در زمان بارداری، در مورد بودجه و نگرانی های مالی با شریک زندگی خود صحبت کنید تا بتوانید به محض به دنیا آمدن کودک، برنامه ای برای مقابله با تغییرات جدید ایجاد کنید.
این امر به کاهش استرس شیردهی پس از زایمان شما کمک بزرگی خواهد کرد.
البته فراموش نکنید که روزیه همه موجودات قبل تر از سوی خداوند مقرر شده است و کودک شما به همراه خود روزی خویش را می آورد.
روش های سالم برای مقابله با استرس شیردهی
شما قادر به اجتناب از استرس نمی باشید. اما می توانید بیاموزید که چگونه با استرس به روشی سالم مقابله کنید.
داشتن مهارت های مقابله ای می تواند به شما در کاهش استرس کمک کند و بتوانید به راحتی و بدون استرس، فرزندتان را با شیر خود تغذیه کنید.
می توانید با مراقبت از خودتان شروع کنید. سعی کنید غذاهای سالم بخورید و به اندازه کافی بخوابید.
انجام این کارها زمانی که اولین بار است که مادر شدن را تجربه می کنید کمی دشوار است، اما وقتی احساس خوب بودن داشته باشید و به خوبی استراحت کنید، در نحوه رسیدگی به کارهای روزمره شما، تاثیر مثبتی ایجاد خواهد کرد.
برای آن لحظاتی که احساس می کنید استرس شما در حال افزایش است، می توانید چنین کارهایی را انجام دهید:
- در صورت امکان از موقعیت های استرس زا دور شوید و استرس شیردهی را کنترل کنید.
- برای پیاده روی به محیط بیرون از منزل بروید یا به اتاق دیگری بروید و چند لحظه را به خودتان اختصاص دهید.
- کمی نفس عمیق بکشید. تمرکز روی دم و بازدم می تواند به آرامش شما کمک کند.
- با یک نفر صحبت کنید. در صورت امکان احساسات خود را با یک دوست، شریک زندگی خود یا یکی دیگر از اعضای خانواده به اشتراک بگذارید، ممکن است با این کار احساس بهتری داشته باشید.
- همچنین می توانید در مورد احساسات خود با پزشک یا یک روانشناس صحبت کنید.
- کمی ورزش کنید. ورزش می تواند به کاهش استرس کمک کند، و همچنین باعث می شود اندورفین ها را در بدن شما آزاد می کند. اندروفین ها مواد شیمیایی خوبی هستند که می توانند استرس را کاهش دهند و احساس خوشبختی را در شما منعکس کنند.
- از مصرف مواد مخدر یا الکل خودداری کنید. مواد مخدر و الکل می توانند اوضاع را بدتر کنند، به علاوه آنها ممکن است وارد شیر شما شده و به کودک شما انتقال یابند.
استرس و افسردگی پس از زایمان
داشتن مقدار کمی استرس، ترس و اضطراب بعد از زایمان طبیعی است، زیرا شما باید شرایط زندگی خود را با کودک جدید تنظیم کنید.
اما، هنگامی که استرس و اضطراب شما بیش از حدِ انتظار باشد، ممکن است نشانه افسردگی پس از زایمان باشد.
در مورد میزان استرس و نحوه احساس خود با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر احساس افسردگی می کنید.
در صورت نیاز، گزینه های درمانی مختلفی وجود دارد که برای مادران شیرده بی خطر می باشد و به کاهش استرس شیردهی شما کمک می کند.
حتی اگر پزشک شما یک داروی ضد افسردگی را برای کمک به شما در طول این مدت زمان دشوار تجویز کند، باز هم نیازی نیست که کودک خود را از شیر بگیرید.
داشتن استرس یا افسردگی بیش از حد چیزی نیست که از آن خجالت بکشید و اگر اینگونه احساس کنید، شما اولین نفری نیستید که با چنین مشکلی مواجه شده اید و قطعاً آخرین نفر هم نخواهید بود.
از پزشک خود درخواست کمک کنید تا بتوانید هر چه سریعتر بهبود یابید و دوباره خود را احساس کنید.