موضوع اعتماد به نفس در کودک یکی از دغدغه های والدین در خصوص فرزندانشان است.
با بزرگ تر شدن کودک، وظایف و مسئولیت های او نسبت به قبل نیز بیشتر می شود.
در صورتی که کودکی از اعتماد به نفس کافی برخوردار نباشد قادر به انجام صحیح وظایف و نقش های خود نخواهد بود.
به گفته روانشناسان و پژوهشگران والدین میبایست از همان دوران کودکی اهمیت ویژه ای به شکل گیری صحیح اعتماد به نفس در کودک دهند.
در این مطلب کیدمام موضوع اعتماد به نفس کودک، راهکارهای تقویت آن و دلایل نبود آن در برخی کودکان بررسی شده است.
مفهوم اعتماد به نفس
اعتماد به نفس یا Self Confidence بدین معنا است که انسان به توان و توانمندی های خویش باورو اعتماد داشته باشد.
اگر شخصی اعتماد به نفس داشته باشد به طور کلی حس خوبی نیز نسبت به خویش دارد.
در خصوص کودکان نیز این موضوع کاملا صادق است.
باور کودک نسبت به توانمندی های خود در نگرش او به زندگی کاملا تاثیرگذار است.
اگر کودکی اعتماد به نفس بالایی داشته باشد معمولا وظایف و نقش های خود را به خوبی ایفا می کند.
برعکس کودکانی که از اعتماد به نفس پایینی برخوردار باشند در مقابل وظایف و چالش های زندگی شکننده بوده و حس خوبی نسبت به خود و حتی اطرافیان ندارند.
ویژگی های کودکان با اعتماد به نفس بالا
- شناخت و اعتماد به توانایی های خود
- شجاعت در مواجه با چالش و کارهای جدید
- روابط عمومی قوی
- برقراری روابط مثبت با کودکان هم سن و سال های خود
- عدم سرخوردگی
- توانایی صحبت در جمع
- عدم اتکای بیش از حد به والدین
- توانایی بیان عقاید و نظرات خود
- شرکت در جمع دوستان
- تمایل به انجام بازی های گروهی
بررسی عدم اعتماد به نفس در کودکان
کودکانی که اغلب ویژگی های فوق را ندارد معمولا مشکل در اعتماد به نفس آنها است.
بطور معمول اینگونه از کودکان از زیر بار مسئولیت شانه خالی کرده و همیشه ابراز ناتوانی در انجام امور را دارند.
عمده ویژگی های ایشان بدین شرح است:
- عدم پذیرش مسئولیت جدید
- عدم باور به توانایی های خود
- خود کم بینی و بی ارزش دانستن خود
- رویاپردازی بیش از حد به دلیل ناتوانایی از انجام نقش خود در زندگی
- عدم تصمیم گیری درست
- احساس ضعف در مواجه با سایر کودکان
- پیرو بودن در بیشتر مواقع
- گوشه گیر بودن
- کم حرف بودن
- تعداد دوستان کمی دارد.
والدین به عنوان نقش اصلی
نقش اصلی در ایجاد و یا از بین رفتن اعتماد به نفس در کودکان والدین هستند.
در واقع این والدین هستند که در کنار موضوعات مربوط به ژنتیک و وراثت، موضوع اعتماد به نفس کودک را شکل میدهند.
- مهمترین عاملی که به سرکوب اعتماد به نفس کودک منجر میشود کمالگرایی بیش از حد والدین در پرورش کودکان است.
هنگامی که والدین توقع هایی غیر طبیعی از فرزند خود داشته باشند در طول زمان باتوجه به عدم انجام امور خارج از توان فرزند، او نسبت به نتایج بدست آمده سرخورده می گردد.
- تنبیه غیراصولی و بیش از حد معمول نیز یکی دیگر از دلایل کاهش اعتماد به نفس در کودک است.
با انجام تنبیهات غیر اصولی کودک دچار استرس شده و معمولا دیگر توانایی انجام صحیح امور را نخواهد داشت.
- سرزنش بیش از حد کودک
سرزنش و به اصلاح سرکوفت زدن بیش از حد به کودکان نیز از دیگر عوامل این موضوع است.
- توجه بیش از حد معمول به کودک در درازمدت او را ناتوان بار می آورد.
هنگامی که والدین به انجام کارهای کودک پرداخته و یا رفتارهای غیرمعمولی نسبت به نتایج ضعیف کودک نشان می دهند، در واقع به اصلاح کودک لووس شده و درنتیجه بدون کمک والدین قادر به انجام امور خود نیست.
نداشتن آزادی عمل و رفتار در کودک در بلندمدت او را ناتوان و درنتیجه فاقد اعتماد به نفس می نماید.
- مشکل اعتماد به نفس در والدین
درصورتی که خود والدین فاقد اعتماد به نفس کافی باشند احتمالا نتوانند به خوبی این ویژگی را در کودک پرورش دهند.
راهکارهای افزایش اعتماد به نفس در کودک
نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که هر چه در سنین پایین تر به تربیت و پروش اعتماد به نفس کودک توجه شود، این موضوع بسیار راحتر انجام می گردد.
اصلی ترین راهکار افزایش اعتماد به نفس در کودک اطمینان او نسبت به دوست داشتنش از طرف والدین است.
اینکه کودک را با تمام ویژگی هایش دوست بدارید و همیشه این موضوع را به او یادآور شوید.
گوش دادن به کودک و توجه به او هنگامی که شما مخاطبش هستید یکی دیگر از راه های افزایش اعتماد به نفس در او است.
کودک باید به این باور برسد که برای والدین خود ارزشمند است.
هنگامی که او این حس مثبت را از طرف شما پیدا کند اعتماد به خود و کارهایی که انجام میدهد بیشتر می شود.
انتظارات خود را متناسب با سن و توانایی های او درنظر بگیرید.
تحت فشار قرار دادن بیش از حد کودک را کنار گذارید.
متناسب با سن او اختیاراتی به او دهید. هر چه سن کودک بیشتر می شود بگذارید تصمیم هایی برای خود بگیرد.
بطور مثال انتخاب کردن غذا و یا لباسی که قرار است بپوشد یکی از مواردی است که نشان میدهد او قدرت تصمیم گیری دارد.
همیشه سعی کنید برخورد مثبتی حتی با اشتباهاتش داشته باشید. این موضوع به معنی نادیده گرفتن تصمیمات اشتباه او نیست.
به اصطلاح نیمه پر لیوان را ببینید.
از مقایسه کردن کودک با کودکان هم سن و سالش بپرهیزید. هر کودکی در زمینه خاصی استعداد دارد.
به جای مقایسه کودکان با یکدیگر به شناسایی استعدادهای او بپردازید.
قدرت تصمیم گیری در کودک را تقویت کنید. بگذارید شهامت در کودک شما پرورش یابد.
تجربه و امتحان کردن چیزهای جدید البته با نظارت شما موضوع مهمی است که به افزایش اعتماد به نفس کودک کمک شایانی می نماید.
تا میتوانید کودک را در انجام کارها تشویق نمایید.
حتی کارهای کوچکی که او انجام میدهد در صورتی که با تشویق شما همراه شود اثرات مثبت زیادی دارد.
متناسب با عمل و رفتار او پاداش های مختلفی برای او در نظر بگیرید.
لازم به ذکر است منظور از پاداش صرفا موضوعات مادی و نقدی نیست.
سعی کنید در کارها به او کمک کنید اما می بایست حواس خود را جمع کنید که پای خود را از کمک کردن فراتر نبرید.
اعتماد به نفس در کودک موضوعی است که در طول زمان شکل میگیرد. والدین مهمترین نقش را در اینخصوص ایفا می کنند.
در صورتی که کودک اعتماد به نفس خوبی داشته باشد در زندگی آینده و بزرگسالی موفق خواهد بود.
در پایان خاطر نشان میکنیم که اگر به کمک احتیاج داشتید و یا زمان را از دست رفته می بینید بهتر است از مشاورین مجرب بهره مند شوید.