میزان موفقیت آی وی اف در درمان ناباروری چقدر است؟

میزان موفقیت آی وی اف IVF بستگی به عوامل متعددی از قبیل تاریخ باروری، سن مادر، علت ناباروری و عوامل سبک زندگی است.

در ایالات متحده، نرخ تولد برای هر دوره چرخه IVF تقریبا:

•  41-43٪ برای زنان زیر 35 سال
•  33-36٪ برای زنان بین 35 تا 37 سال
•  23-27٪ برای زنان بین 38 تا 40 سال
•  13-18٪ برای زنان بالای 40 سال

عوارض جانبی مرتبط با آی وی اف چیست؟

• حاملگی چندقلو، که خطر زایمان زودرس و کاهش وزن جنین را افزایش می دهد.
• سقط جنین (از دست دادن حاملگی) (بخوانید: راه های جلوگیری از سقط جنین، 8 روش)
• حاملگی خارج از رحم (زمانی که تخمک خارج از رحم وارد می شود)
• سندرم Hyperstimulation تخمدان، یک بیماری نادر که مایع زیادی در شکم و قفسه سینه جمع می شود.
• خونریزی، عفونت، یا آسیب به روده یا مثانه (نادر)

همانند بسیاری از روش های پزشکی، خطرات احتمالی وجود دارد. علائم شدیدتر، معمولا از OHSS، عبارتند از:

•  تهوع یا استفراغ
•  کاهش فرکانس ادرار
• تنگی نفس
•  سرگیجه
•  درد شدید معده و نفخ
•  افزایش وزن ده پوندی در عرض سه تا پنج روز

اگر هر کدام از این علائم بالا را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید. خطرات اضافی IVF عبارتند از:

1- تولد چندقلو:

• اگر بیشتر از یک نطفه در رحم شما تخمک گذاری شود، IVF خطر باداری را افزایش می دهد. بارداری با جنین های متعدد خطر ابتلا به زایمان زودرس و وزن کم جنین را افزایش میدهد.

2-  زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد:

• تحقیقات نشان می دهد استفاده از IVF خطر زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم را افزایش میدهد.

3-  سندرم هیپرسترومایی تخمدان:

• استفاده از داروهای باروری تزریقی، مانند گنادوتروپین کوریونیک انسانی (HCG) برای ایجاد تخمک گذاری، می تواند سبب ایجاد سندرم هیپرسترومایی تخمدانی شود که در آن تخمدان ها متورم و دردناک می شوند.
• نشانه ها و علائم معمولا یک هفته طول می کشد و شامل درد خفیف شکم، التهاب، تهوع، استفراغ و اسهال می باشد.
• اگر باردار شدید، علائم شما ممکن است چند هفته طول بکشد.
• به ندرت، ممکن است یک فرم شدیدتر از سندرم هیپرکرمی شدن تخمدان ایجاد شود که همچنین می تواند باعث افزایش سریع وزن و تنگی نفس شود.

4-  سقط جنین:

• میزان سقط جنین برای زنانی که با استفاده از ای وی اف با جنین تازه باردار شده اند شبیه به زنانی است که به طور طبيعي باردار شده اند – حدود 15 تا 25 درصد – اما با افزايش سن مادر، ميزان آن افزايش می يابد. با این وجود، استفاده از جنین های یخ زده در IVF، ممکن است کمی خطر سقط جنین را افزایش دهد.

5-عوارض روش بازیابی تخمک:

استفاده از سوزن آسپیریت برای جمع آوری تخمک ممکن است سبب خونریزی، عفونت یا آسیب به روده، مثانه یا رگ های خونی شود.

6-  حاملگی خارج رحمی:

• حدود 2 تا 5 درصد از زنانی که با IVF درمان می شوند احتمال حاملگی خارج از رحم دارند – زمانی که تخمک خارج از رحم، معمولا در لوله فالوپی تخمک گذاری می شود.
• تخمک تخمگذاری شده نمی تواند در خارج از رحم زنده بماند و هیچ راهی برای ادامه حاملگی وجود ندارد.

7-  نقائص هنگام تولد:

• سن مادر یکی از عوامل خطر اولیه در توسعه نقایص زایمان است، مهم نیست که چگونه باردار شده اید.
• تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا نوزادان ممکن است در معرض خطر افزایش نقایص خاصی باشند، مورد نیاز است.
• برخی از کارشناسان معتقدند که استفاده از IVF خطر ابتلا به نقص های زایمان را افزایش نمی دهد.

8- سرطان تخمدان:

• اگر چه برخی مطالعات اولیه نشان می دهد که بین داروهای خاصی که برای تحریک رشد تخمک و رشد نوع خاصی از تومور تخمدان(سرطان تخمدان | علت، علائم و درمان سرطان تخمدان) استفاده می شوند ارتباطی وجود دارد، اما مطالعات اخیر این یافته ها را پشتیبانی نمی کند.

9- استرس:

•  استفاده از IVF می تواند از نظر مالی، جسمی و احساسی شما را تخلیه کند.
• کمک و حمایت مشاوران، خانواده و دوستان می تواند به شما و شریک زندگیتان کمک کند در این مرحله پیش بروید.

سوالات رایج شما درباره عمل آی وی اف (ivf):

1- چند جنین باید ایجاد یا انتقال داده شود؟

تعداد انتقال جنین معمولا به تعداد تخمک های جمع آوری شده و سن مادر بستگی دارد.

همانطور که میزان لانه گزینی با افزایش سن کاهش می یابد، تخمک های بیشتر بسته به سن، تخمک گذاری می شوند تا امکان لانه گزینی را افزایش دهند.

با این حال، تعداد بیشتری از تخمک های منتقل شده، احتمال بارداری چندقلو را افزایش می دهد.

2-  چه تعداد نطفه باید منتقل شود؟

تعداد نطفه منتقل شده معمولا بر اساس سن و تعداد تخمک بازیابی شده می باشد.

از آنجا که میزان لانه گزینی (چند روز بعد از لانه گزینی تست بارداری مثبت میشود) برای زنان مسن پایین تر است، معمولا بیشتر نطفه ها منتقل می شوند – به جز زنانی که از تخمک های اهدا کننده استفاده می کنند.

اکثر پزشکان از دستورالعمل های خاص برای جلوگیری از حاملگی چندقلو بالاتر از سه قلو استفاده می کنند.

3- با نطفه های اضافی چه کار میکنید؟

نطفه های اضافی می توانند چندین سال یخ زده و ذخیره شوند. همه جنین ها در فرآیند انجماد نجات نمی یابند اما اکثر آنها زنده می مانند.

فریز کردن می تواند باعث شود چرخه های آینده IVF ارزان تر و کمتر تهاجمی باشد.

با این حال، میزان تولد نطفه های یخ زده کمی کمتر از نطفه های تازه است.

ممکن است بخواهید نطفه های یخ زده استفاده نشده را به یک زن و شوهر دیگر یا یک مرکز تحقیقاتی بفروشید.

همچنین می توانید نطفه های استفاده نشده را از بین ببرید.

4-  چگونه یک حاملگی چندقلو را انجام می دهید؟

گر بیش از یک نطفه به رحم منتقل شود، ای وی اف می تواند منجر به حاملگی چندقلو شود – که برای شما و نوزادان شما خطرناک است.

5- آیا‌ آی وی اف به تخمدان‌ صدمه نخواهد زد؟

شواهدی مبنی بر تخریب تخمدان به دنبال لاپاروسکپی یا خارج کردن تخمک از تخمدان همراه با سونوگرافی در دست نیست.

در عوض گزارش‌هایی نشان داده است، که به دنبال بیوپسی تخمدان، در زوج‌هایی که مدت طولانی نازا بوده‌اند، حاملگی رخ داده است.

6- آیا وجود بافت اسکار اطراف تخمدان‌ها باعث می‌شود که نتوان تخمک را از تخمدان خارج کرد؟

نه، به‌طور معمول. اما جراح باید بتواند برای ورود سوزن در محل مناسب برای خروج تخمک، به‌وسیله سونوگرافی یا روش‌های جراحی، فولیکول را ببیند.

7- اگر قبل از خارج کردن تخمک، تخمک‌گذاری در تخمدان‌ رخ دهد چه می‌شود؟

در این صورت امکان خارج کردن تخمک از تخمدان وجود نخواهد داشت و به همین علت است که در طول دوره ‌آی.وی.اف تیم پزشکی با بررسی سطح خونی هورمون‌ها، به طور دقیق از تخمک گذاری زودرس جلوگیری می‌کنند.

8- آیا لکه بینی بعد از خارج کردن تخمک از تخمدان طبیعی است؟

بله، معمولا به‌دلیل زخمی که در نتیجه سوراخ کردن دیواره مهبل توسط سوزنی که فولیکول را خارج می‌کند، ایجاد می‌شود؛ لکه‌بینی بعد از خروج تخمک رخ می‌دهد.

لکه‌بینی به‌صورت خون روشن از مهبل ۴۲تا ۸۴ ساعت پس از خروج تخمک رخ می‌دهد.

اگر خونریزی به حدی باشد که بتواند نوار بهداشتی را آغشته به خون کند، باید فورا به پزشک مراجعه شود.

9- اگر‌ آی وی اف ناموفق انجام گرفت با چه فاصله زمانی برای بار دوم قابل تکرار است؟‌

این امر به شخص بستگی دارد. اولین دلیل برای به تاخیر انداختن آن، ارائه فرصتی به بیمار برای بازگشت دوره ماهانه طبیعی است که حدود ۲ تا ۳ دوره ماهانه طول می‌کشد.

10- تا چندبار امکان تکرار‌ آی وی اف ivf برای هر زوج وجود دارد؟

تعداد مشخص و محدودیت خاصی وجود ندارد. این مسئله به تصمیم زوج و پزشک آنها بستگی دارد.

11- آیا در فاصله دو هفته‌ای که از شروع ‌آی.وی.اف تا خارج کردن تخمک از تخمدان باقی است نزدیکی (مقاربت) اشکال دارد؟

پیشنهاد ما این است که مرد حداقل ۸۴ ساعت قبل از زمان خارج کردن سلول‌های، جنسی از انزال خودداری کند (اما نه بیش از ۵ تا ۶ روز)! این احتیاط سبب می‌شود که نمونه مایع منی گرفته شده برایآی.وی.اف، بیشترین تعداد اسپرم سالم و متحرک را داشته باشد.

12- چه مدت بعد از انجام‌ آی وی اف می‌توان مقاربت جنسی داشت؟

با وجود اینکه زمان پرهیز از مقاربت جنسی برای پیشگیری از تخریب سلول جنینی تعیین نشده اغلب پزشکان حداقل ۲ تا ۳ هفته پرهیز از مقاربت را پیشنهاد می‌کنند.

از نظر تئوریک، انقباضات رحم که به دنبال اوج لذت جنسی (ارگاسم) رخ می‌دهد، می‌تواند برای مراحل اول لانه‌گزینی جنین در رحم مزاحمت ایجاد کند.

با این وجود نزدیکی در شب قبل از انتقال جنین توصیه می‌شود چرا که بعضی پزشکان معتقدند این‌کار شانس حاملگی را افزایش می‌دهد.

13- آیا لکه‌بینی بعد از انتقال جنین ( ivf ) و قبل از تست حاملگی طبیعی است؟

در ۲ هفته‌ای که بعد از انتقال جنین، مادر در انتظار رسیدن وقت تثبیت حاملگی است، لکه‌بینی می‌تواند به چند معنی باشد:

اول اینکه جنین لانه‌گزینی کرده است.

دوم اینکه یکی از جنین‌ها لانه‌گزینی کرده در حالی‌که دیگری جدا شده است.

سوم اینکه زمان خونریزی ماهانه رسیده و مادر حامله نیست.

همیشه و در هر سه حالت در هنگام لکه‌بینی باید به پزشک اطلاع داد.

حتی زمانی‌که لکه‌بینی شدید است، لازم است تست حاملگی انجام شود.

14- بعد از ivf چه زمانی فرد متوجه می شود که باردار است؟

حاملگی با هیچ‌گونه علامت خاصی از جمله تهوع، علایم مشابه عادت ماهانه و… ثابت نمی‌شود.

بلکه باید تست حاملگی انجام گیرد.

تست خون حدود ۳۱ روز بعد از آسپیراسیون و انتقال جنین و سونوگرافی ۰۳ تا ۰۴ روز بعد از آسپراسیون، حاملگی را اثبات می‌کند.

15- آیا احتمال چند قلویی در‌ آی وی اف وجود دارد؟

بله، ۵۲ درصد حاملگی‌ها به‌دنبال‌آی.وی.اف دوقلو هستند (به‌طور طبیعی در جامعه این مقدار یک هشتادم است) در مورد سه‌قلوها احتمال ۲تا۳درصد است.

16- در آی وی اف چه تعداد جنین به رحم انتقال داده می‌شود؟

این سوِال سختی است که تصمیم‌ گیری راجع به آن به مسایل زیادی بستگی دارد از جمله: سن، تعداد آی.وی.اف‌های انجام شده، درصد چندقلویی در مرکز پزشکی مورد نظرو..

و در نهایت احساس فرد راجع به این تعداد. در بعضی کلینیک‌ها اجازه انتقال بیش از ۳ جنین را نمی‌دهند.

چرا که در این صورت عوارض حاملگی زیاد و احتمال حاملگی سالم و تولد نوزاد کامل کمتر خواهد شد. ‌

اما بعضی‌ها در مورد زنان بالای ۵۳ سال و آنهایی که آی.وی.اف‌های ناموفق زیادی داشته‌اند؛ انتقال بیش از ۳ جنین را توصیه می‌کنند.

17- برای جنین‌های اضافی چه اتفاقی می‌افتد؟

جنین‌های اضافی در صورت لزوم قابل فریز شدن هستند تا در دوره‌های بعدی ‌آی وی اف (بعد از‌آی.وی.اف ناموفق) مورد استفاده قرار گیرند.

البته سرنوشت بقیه جنین‌های اضافی مسایل و مشکلات اخلاقی زیادی را در بین جامعه پزشکی برانگیخته است که در این مبحث نمی‌گنجد.

18- چه زمانی بعد از انتقال جنین می‌توان بقیه فعالیت‌های روزانه را انجام داد؟‌ 

توصیه می شود حدود ۴۲ ساعت بعد از انتقال جنین به رحم، زن کاملا بی‌حرکت باقی بماند.

از ورزش‌های شدید مانند دویدن، اسب سواری و شناو … تا زمان تثبیت حاملگی باید خودداری کرد. اما انجام سایر فعالیت‌های روزانه منعی ندارد.

منبع: www.healthline.com