غربالگری و سونوگرافی در سه ماه اول

پزشک برای شما در سه ماه اول بارداری آزمایش ها و سونوگرافی های مختلفی را تجویز خواهد کرد که برای اطلاع از وضعیت جنین باید آن ها را انجام دهید.

یکی از این آزمایش ها غربالگری است که در صورت طبیعی بودن اولین غربالگری در هفته 18 تا 22  سونوگرافی نیز انجام خواهد شد.

در این سونوگرافی اندازه سر، استخوان‌های بلند، استخوان بینی، اندازه صورت، انگشت‌های دست و پا، جنسیت جنین، کلیه‌ها، معده، کبد، بند ناف، و تمام جزئیات بدن جنین قابل مشاهده است.

این سونوگرافی معمولاً زمانی انجام می‌شود که مادر، ماه پنجم بارداری را گذرانده باشد.

اگر مادری ‌در بارداری قبلی خود، جنین دارای ناهنجاری داشته و یا در خانواده‌شان میزان ناهنجاری‌های جسمی‌ زیاد است، لازم است در هفته 28 بارداری سونوگرافی برای بررسی سیستم‌های عصبی و مغزی جنین انجام دهد، چراکه مغز جنین در 28 هفتگی به تکامل می‌رسد.در برخی موارد جنین به اندازه کافی رشد نکرده و پزشک مشکوک به تأخیر در رشد داخل رحمی ‌یا محدودیت رشد می‌شود.

در این‌گونه موارد جنین تا اندازه‌ای که باید رشد کند، بزرگ نمی‌شود و به همین دلیل مجدداً سونوگرافی انجام شده و جنین دوباره بایومتری می‌شود؛

درصورتی‌که غربالگری اول مادر، طبیعی بود، بایستی سونوگرافی بعدی در هفته 18 تا 22 حاملگی انجام شود.

در این سونوگرافی اندازه سر، استخوان‌های بلند، استخوان بینی، اندازه صورت، انگشت‌های دست و پا، جنسیت جنین، کلیه‌ها، معده، کبد، بند ناف، و تمام جزئیات بدن جنین قابل رؤیت است.

این سونوگرافی معمولاً زمانی انجام می‌شود که مادر، ماه پنجم بارداری را گذرانده باشد.

به طور معمول بیشتر از سونوگرافی دوبعدی استفاده می‌شود.

 در مواردی که ناهنجاری‌های خاصی مد نظر باشد؛ یا جزئیات بدن جنین مثل ستون فقرات آن قابل تشخیص نباشد، سونوگرافی‌های داپلر یا سه‌بعدی انجام می‌شود.

در این سونوگرافی ستون مهره‌ها و همچنین صورت جنین از نظر شکاف کام یا مواردی دیگر که با سونوگرافی دوبعدی مشخص نیست، کاملاً قابل تشخیص باشد.

در سونوگرافی اوایل هفته ششم بارداری می توان جنین را مشاهد کرد.

بسیاری از سونوگرافیست ها ترجیح می­دهند برای انجام سونوگرافی تا هفته ششم منتظر بمانند و بسیاری دیگر هفته هشتم بارداری را یعنی زمانی که رشد جنین قابل سنجش است، برای انجام سونوگرافی مناسب می­دانند.

در اولین سونوگرافی ضربان قلب جنین به صورت یک نقطه چشمک­زن کوچک قابل مشاهده است.

بسیاری از متخصصان سونوگرافی، در حدود شش و نیم هفتگی قادرند به وضوح ضربان قلب جنین را ببینند.

از آنجا که دستگاه شنود ضربان قلب جنین با نام داپلر تا اواخر سه ماهه اول نمی­تواند ضربان قلب جنین را تشخیص دهد.

لذا استفاده از سونوگرافی برای مشاهده ضربان قلب برای مادر باردار بسیار اطمینان­ بخش است.

سونوگرافی ترانس واژینال یک هفته زودتر از نوع سنتی سونوگرافی، قادر به تشخیص جنین یا کیسه بارداری است.

سونوگرافی ترانس واژینال با وارد کردن یک پروب درون واژن و به صورت داخلی و با مثانه خالی انجام می شود.

اگر سونوگرافی سنتی نتواند به دلیل کوچکی جنین آن را مشاهده کند، از سونوگرافی ترانس واژینال استفاده می شود.

اگر کیسه بارداری یا جنین در سونوگرافی اولیه دیده نشود چه اتفاقی می افتد؟

اگر کیسه بارداری یا جنین در سونوگرافی اولیه دیده نشود، بسیاری از پزشکان انجام مجدد سونوگرافی را ظرف چند روز تا یک هفته بعد توصیه خواهند کرد.

اگر تخمک گذاری مادر باردار دیرتر انجام شده باشد، جنین در موعد مورد انتظار قابل مشاهده نیست.

بهترین زمان برای اولین سونوگرافی هفته هفتم بارداری است.

دراین مرحله، ضربان قلب قابل رؤیت و سنجش وضعیت جنین امکان­پذیر است لذا با دقت بیشتری می­توان تاریخ زایمان را تعیین کرد.

اندازه­­ جنین ها معمولاً متغیر هستند اما اگر سونوگرافی در هفته 7 انجام شود، می توان با دقت بیشتر و با اختلاف 3 5 روز، تاریخ زایمان را تخمین زد.

گفته می­شود دوره طبیعی بارداری انسان بین 37 تا 42 هفته طول می­کشد.

سونوگرافی های انجام شده قبل از هفته 7 کمی مشکل دارد زیرا حتی اگر جنین دیده شود، احتمال مشاهدۀ ضربان قلب در هفتۀ 5 6 بسیار ضعیف است.

بنابراین اگر مادر باردار در این دوره سونوگرافی انجام دهد ولی ضربان قلبی مشاهده نگردد، موجب نگرانی و اضطراب او خواهد بود.

بنابراین بهتر است سونوگرافی اولیه در هفته 7 تا 8 یعنی زمانی انجام شود که ضربان قلب به وضوح قابل رؤیت باشد.

جزئیاتی که در سونوگرافی اول خیالتان را راحت می‌کند

اندازه‌گیری‌های مربوط به سر، شکم و استخوان ران جنین در سونوگرافی

اگر این اولین سونوگرافی شما باشد، این اندازه‌گیری‌ها به تشخیص دقیق‌تر سن جنین و محاسبه سن بارداری شما کمک می‌کند.

با انجام سونوگرافی بعدی می‌توان از این اندازه‌ها برای بررسی رشد جنین نیز بهره برد.

نظم و میزان ضربان قلب جنین

متخصص سونوگرافی، میزان ضربان قلب فرزندتان را مورد ثبت و بررسی قرار می‌دهد تا مطمئن شود، جایی در محدوده‌ی نرمال بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ تپش در دقیقه قرار دارد.

سر، قفسه‌ی سینه و شکم جنین

هرکدام از این ساختار‌ها به طور مجزا مورد بررسی قرار می‌گیرند تا اطمینان از قرار گیری آن‌ها در جای مناسب و همچنین عملکرد صحیح‌شان حاصل گردد.

صورت جنین

متخصص سونوگرافی برای بررسی علائم شکاف لب یا کام، نگاهی دقیق به صورت جنین خواهد داشت.

ستون فقرات جنین

متخصص سونوگرافی با بررسی ستون فقرات جنین، می‌تواند احتمال بروز ناهنجاری‌های سیستم عصبی را مشخص نماید.

بررسی اندام‌های جنین

بازوها، دست‌ها و پا‌های فرزندتان مورد بررسی کلی قرار می‌گیرند تا از شکل گیری نرمال و عملکرد صحیح‌شان اطمینان حاصل گردد.

بررسی شکل ظاهری و محل قرارگیری جفت

متخصص سونوگرافی به بررسی جفت می‌پردازد تا از سلامت آن و همچنین قرارگیری‌اش در جای مناسب مطمئن گردد.

بررسی مایع آمنیوتیک

مقدار بیش اندازه یا بسیار کم مایع آمنیوتیک می‌تواند نشان‌دهنده‌ی وجود مشکل در رشد جنین باشد.

رحم و محیط اطراف آن

متخصص سونوگرافی علاوه‌بر بررسی وجود فیبروئید، کیست تخمدان یا دیگر مشکلات مربوط به ناحیه‌ی لگن، از بسته بودن دهانه‌ی رحم نیز اطمینان حاصل می‌نماید.