علل ناباروری در زنان کدام است؟

ناباروری در زنان به معنای باردار نشدن پس از یک سال رابطۀ جنسی بدون استفاده از روش‌های پیشگیری است.

ناباروری می‌تواند به خاطر مشکلی از سمت مرد یا زن یا ترکیبی از مشکلات هر دو نفر باشد.

همچنین در برخی زوج‌ها علت ناباروری قابل تشخیص نیست.

در این مطلب با دلایل، علائم و درمان ناباروری در زنان بیشتر آشنا خواهید شد.

دلایل ناباروری زنان

زنان با تعداد مشخصی تخمک متولد می‌شوند. تعداد و کیفیت تخمک‌ها با افزایش سن کاهش می‌یابد.

پس از ۳۰ سالگی شانس بچه‌دار شدن، هر سال ۳ تا ۵ درصد کاهش می‌یابد و پس از ۴۰ سالگی، کاهش باروری با شدت بیشتری ادامه پیدا می‌کند.

علاوه بر سن، ناباروری در زنان ممکن است به دلایل زیر باشد:

آسیب دیدن لوله‌های رحم:

لوله‌های رحم یا فالوپ وظیفۀ حمل تخمک از تخمدان به رحم را بر عهده دارند و وجود هر مشکلی در این لوله‌ها می‌تواند مانع از رسیدن تخمک و اسپرم به هم شود.

عفونت لگن، آندومتریوز و جراحی می‌تواند منجر به تشکیل بافت یا جای زخم در لوله‌های رحم و بسته شدن آنها یا آسیب دیدنشان شود.

تغییرات هورمونی:

اختلال در ترشح هورمون‌های تولیدمثل در زنان می‌تواند منجر به مشکلات تخمک‌گذاری شود.

این هورمون‌ها در آزاد شدن تخمک و تخمک‌گذاری و ضخیم شدن پوشش داخلی رحم یا آندومتر جهت آماده کردن رحم برای لانه‌گزینی تخمک بارور نقش دارند.

در صورت وجود اختلال هورمونی در زنان، فرایند تخمک‌گذاری، لقاح و لانه‌گزینی ممکن است با مشکل مواجه شود.

اختلال هورمونی معمولاً منجر به تغییر در عادت ماهانۀ زنان خواهد شد.

مشکلات دهانۀ رحم:

 مشکلات دهانۀ رحم می‌تواند مانع از رسیدن اسپرم به تخمک شود.

غیرطبیعی بودن ترشحات دهانۀ رحم یا سابقۀ جراحی دهانۀ رحم ممکن است باعث بروز این مشکل شود.

اگرچه این مشکل شایعی در زنان نابارور نیست، اما با روش تلقیح داخل رحمی اسپرم یا IUI می‌توان این مشکل را درمان کرد.

مشکلات رحم:

 غیرطبیعی بودن آناتومی رحم مثل زمانی که پولیپ یا فیبروئید در رحم وجود داشته باشد.

ناباروری با علت نامشخص:

 علت ناباروری در درصد زیادی از زوج‌ها با روش‌های فعلی قابل تشخیص نیست.

تشخیص علت ناباروری زنان

برای تشخیص ناباروری ممکن است ابتدا آزمایش آنالیز اسپرم درخواست شود تا کیفیت و کمیت اسپرم در مردان مورد بررسی قرار گیرد.

در صورت وجود نداشتن مشکلی در اسپرم‌‌های مرد، سپس برای بررسی مشکلات ناباروری در زن اقدام می‌شود.

برای بررسی مشکل ناباروری در زنان، معمولاً ابتدا آزمایش‌های خونی برای بررسی سطح هورمون‌های مختلف درخواست می‌شود.

همچنین ممکن است برای بررسی بیشتر، نمونه‌برداری از آندومتر یا دیوارۀ رحم انجام شود تا وجود هر گونه مشکلی در بافت رحم بررسی شود.

همچنین برای بررسی سلامت لوله‌های رحم و تشخیص دقیق‌تر مشکلات رحمی، ممکن است سونوگرافی واژینال یا تصویربرداری رنگی از رحم یا هیستروسالپنگوگرافی تجویز شود.

هیستروسالپنگوگرافی چیست؟

هیستروسالپنگوگرافی شامل انجام سونوگرافی یا عکس‌برداری با اشعۀ ایکس از اندام‌های تناسلی است.

با تزریق نوعی رنگ یا محلول نمکی به همراه هوا به داخل دهانۀ رحم ، باز یا مسدود بودن لوله‌های رحم هنگام انجام سونوگرافی یا عکس‌برداری مشخص می‌شود.

در صورت تشخیص ندادن مشکل توسط روش‌های فوق، ممکن است پزشک برای بررسی دقیق‌تر رحم، تخمدان و لوله‌های رحم از عمل لاپاراسکوپی استفاده کند.

در این عمل، پزشک با ایجاد برش کوچکی در نزدیکی ناف و وارد کردن یک لولۀ بلند و باریک مجهز به دوربین به درون شکم می‌تواند محیط بیرون رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های رحم را بررسی کند و از وجود بافت غیرطبیعی مثل عارضۀ آندومتریوز باخبر شود.

در ضمن پزشک می‌تواند باز بودن یا انسداد لوله‌های رحم را نیز با دقت بیشتری بررسی کند.